Wyżyna Wieluńska

Wyżyna Wieluńska
Ilustracja
Typowy krajobraz Wyżyny Wieluńskiej, Kłobuck
Mapa regionu
MegaregionPozaalpejska Europa Środkowa
ProwincjaWyżyny Polskie
PodprowincjaWyżyna Śląsko-Krakowska
MakroregionWyżyna Woźnicko-Wieluńska
MezoregionWyżyna Wieluńska
Zajmowane
jednostki
administracyjne
Polska
województwo łódzkie
województwo śląskie

Wyżyna Wieluńska (341.21) – mezoregion fizycznogeograficzny w południowej Polsce. Rozciąga się pomiędzy Wieluniem a Częstochową. Zajmuje powierzchnię 1443 km². Położona jest na wysokości od 220 do 280 m n.p.m. Najwyższe wzniesienia osiągają wysokość około 300 m n.p.m.

Regionalizacja

Według powszechnie stosowanej regionalizacji Jerzego Kondrackiego wyżyna jest częścią Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej. Istnieją jednak także koncepcje, według których Wyżyna Wieluńska jest zaliczana do Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (używana bywa wtedy nazwa Wyżyna Krakowsko-Wieluńska)[1].

Charakterystyka

Stanowi część płyty górnojurajskiej. Zbudowana jest przede wszystkim z wapieni górnej jury, a także ze skał jury środkowej i górnego triasu. Skały podłoża tylko miejscami odsłaniają się spod osadów czwartorzędowych. Najwyższymi wzniesieniami są wzgórza morenowe i kemy. Charakterystyczne dla tego obszaru, jak i dla wszystkich obszarów zbudowanych ze skał węglanowych, są formy krasowe, przejawiające się tutaj w postaci lejów i szczelin w podłożu[2].

Wyżyna Wieluńska (341.21) tylko miejscami odsłania skały podłoża (wapienie górnojurajskie) spod osadów czwartorzędowych. Niektóre wzniesienia są pochodzenia akumulacyjnego, a inne tektonicznego. Występują tu gleby na utworach piaszczystych w większości zaliczone do 5 i 6 kompleksów przydatności rolniczej najczęściej na glebach płowych i glebach bielicowych. Występują także mady rzeczne i gleby glejoziemne zaliczone do kompleksów użytków zielonych 3z[3].

Rzeki

Wyżynę przecinają doliny rzeczne, w tym trzykrotnie dolina Warty, a także Liswarty i jej dopływów: Czarnej Okszy, Białej Okszy i wielu mniejszych cieków wodnych[2].

Główne miasta

Wzniesienia

Przypisy

  1. Jerzy Nita, Urszula Myga-Piątek. Inne spojrzenie na regionalizację Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG”. 37, s. 141-164, 2017. 
  2. a b Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Kłobuck (pol.). UMiG Kłobuck. s. 17. [dostęp 2009-12-29].
  3. Tołoczko W., Gleby orne makro- i mezoregionów fizycznogeograficznych Polski, Łódź 2020, Wyd. UŁ

Media użyte na tej stronie

341.21 Wyżyna Wieluńska.png
Autor: Qqerim, Licencja: CC BY-SA 4.0

Physico-geographical regionalization of Poland
Mezoregion 341.21 Wieluń Upland
Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski

Mezoregion 341.21 Wyżyna Wieluńska
Wyżyna Wieluńska.jpg
Autor: Frees, Licencja: CC0
Typowy krajobraz Wyżyny Wieluńskiej, Kłobuck