Wyblin

Wyblin
Ilustracja
Wyblin jednolistny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

epidendronowe

Rodzaj

wyblin

Nazwa systematyczna
Malaxis Sol. ex Sw.
Prodr. 8, 119. 20 Jun-29 Jul 1788[3]
Typ nomenklatoryczny

M. spicata Swartz[3]

Synonimy

Achroanthes Raf.
Acroanthes Raf.
Cheiropterocephalus Barb.Rodr.
Kornasia Szlach.
Lisowskia Szlach.
Microstylis (Nutt.) Eaton
Pycnantha Ravenna[4]

Malaxis versicolor

Wyblin (Malaxis Sol. ex Sw.) – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego w zależności od ujęcia od ok. 160[4]–180[5] do ok. 300[6] gatunków (w szerokim ujęciu zaliczany tu także jest rodzaj wątlik Hammarbya)[7]. Rośliny te występują głównie w strefie międzyzwrotnikowej, ale pojedyncze gatunki sięgają też stref umiarkowanych na obu półkulach[6]. W Europie, w tym także w Polsce, rośnie jeden gatunek – wyblin jednolistny (Malaxis monophyllos)[5][8] (w szerokim ujęciu rodzaju także wątlik błotny).

Systematyka

Malaxis fastigiata
Malaxis brachystachys
Malaxis unifolia
Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów plemienia Malaxideae w obrębie podrodziny epidendronowych (Epidendroideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych[2][7].

Wykaz gatunków wg POWO[4]
  • Malaxis abieticola Salazar & Soto Arenas
  • Malaxis acianthoides (Schltr.) Ames
  • Malaxis adenotropa R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis adolphii (Schltr.) Ames
  • Malaxis alvaroi García-Cruz, R.Jiménez & L.Sánchez
  • Malaxis andersoniana R.González
  • Malaxis andicola (Ridl.) Kuntze
  • Malaxis apiculata Dod
  • Malaxis atrorubra (H.Perrier) Summerh.
  • Malaxis aurea Ames
  • Malaxis auriculata P.O'Byrne & J.J.Verm.
  • Malaxis bayardii Fernald
  • Malaxis boliviana (Schltr.) Ames
  • Malaxis brachyrrhynchos (Rchb.f.) Ames
  • Malaxis brachystachys (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis brevis Dressler
  • Malaxis buchtienii (Schltr.) Christenson
  • Malaxis bulusanensis Ames
  • Malaxis cardiophylla (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis carlos-parrae Szlach. & Kolan.
  • Malaxis carnosa (Kunth) C.Schweinf.
  • Malaxis casillasii R.González
  • Malaxis chevalieri Summerh.
  • Malaxis chiarae R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis chica Todzia
  • Malaxis cipoensis F.Barros
  • Malaxis cobanensis Archila, Szlach. & Chiron
  • Malaxis cogniauxiana (Schltr.) Pabst
  • Malaxis contrerasii R.González
  • Malaxis cordilabia Portalet
  • Malaxis crispata (Lindl.) Ames
  • Malaxis crispifolia (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis cumbensis Dodson
  • Malaxis densiflora (A.Rich.) Kuntze
  • Malaxis discolor (Lindl.) Kuntze
  • Malaxis dodii Acev.-Rodr. & Ackerman
  • Malaxis dolpensis M.R.Shrestha, L.R.Shakya & Ghimire
  • Malaxis domingensis Ames
  • Malaxis elliptica A.Rich. & Galeotti
  • Malaxis elviae R.González
  • Malaxis espejoi R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis excavata (Lindl.) Kuntze
  • Malaxis fastigiata (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis greenwoodiana Salazar & Soto Arenas
  • Malaxis hagsateri Salazar
  • Malaxis hieronymi (Cogn.) L.O.Williams
  • Malaxis hispaniolae (Schltr.) L.O.Williams
  • Malaxis histionantha (Link) Garay & Dunst.
  • Malaxis hoppii (Schltr.) Løjtnant
  • Malaxis insperata Dressler
  • Malaxis intermedia (A.Rich.) Seidenf.
  • Malaxis irmae Radins & Salazar
  • Malaxis iwashinae T.Yukawa & T.Hashim.
  • Malaxis jaraguae (Hoehne & Schltr.) Pabst
  • Malaxis javesiae (Rchb.f.) Ames
  • Malaxis johniana (Schltr.) Foldats
  • Malaxis juventudensis Marg.
  • Malaxis katangensis Summerh.
  • Malaxis labrosa (Rchb.f.) Acuña
  • Malaxis lagotis (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis leonardii Ames
  • Malaxis lepanthiflora (Schltr.) Ames
  • Malaxis lepidota (Finet) Ames
  • Malaxis licatae Carnevali & I.Ramírez
  • Malaxis lizbethiae R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis lobulata L.O.Williams
  • Malaxis longipedunculata Ames
  • Malaxis luceroana R.González
  • Malaxis lyonnetii Salazar
  • Malaxis maclaudii (Finet) Summerh.
  • Malaxis macrostachya (Lex.) Kuntze
  • Malaxis macvaughiana R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis maguirei C.Schweinf.
  • Malaxis maianthemifolia Schltdl. & Cham.
  • Malaxis major (Rchb.f.) León ex A.D.Hawkes
  • Malaxis malipoensis Y.F.Meng, A.Q.Hu & F.W.Xing
  • Malaxis mandonii (Rchb.f.) Marg.
  • Malaxis marthaleidae R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis martinezii R.González
  • Malaxis massonii (Ridl.) Kuntze
  • Malaxis maxonii Ames
  • Malaxis medinae Carnevali & Nog.-Sav.
  • Malaxis melanotoessa Summerh.
  • Malaxis micheliana R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis mixta (Schltr.) R.Vásquez
  • Malaxis molotensis Salazar & de Santiago
  • Malaxis monophyllos (L.) Sw.wyblin jednolistny
  • Malaxis monsviridis Dressler
  • Malaxis moritzii (Ridl.) Kuntze
  • Malaxis mucronulata (Schltr.) P.Ortiz
  • Malaxis muscifera (Lindl.) Kuntze
  • Malaxis myurus (Lindl.) Kuntze
  • Malaxis nana C.Schweinf.
  • Malaxis nelsonii Ames
  • Malaxis nidiae Carnevali & I.Ramírez
  • Malaxis novogaliciana R.González ex McVaugh
  • Malaxis ochreata (S.Watson) Ames
  • Malaxis oroensis Tobar & Salazar
  • Malaxis pabstii (Schltr.) Pabst
  • Malaxis padilliana L.O.Williams
  • Malaxis panamensis Kolan.
  • Malaxis pandurata (Schltr.) Ames
  • Malaxis parthoni C.Morren
  • Malaxis perezii R.González
  • Malaxis physuroides (Schltr.) Summerh.
  • Malaxis pittieri (Schltr.) Ames
  • Malaxis pringlei (S.Watson) Ames
  • Malaxis prorepens (Kraenzl.) Summerh.
  • Malaxis pubescens (Lindl.) Kuntze
  • Malaxis pusilla Ames & C.Schweinf.
  • Malaxis quadrata L.O.Williams
  • Malaxis reichenbachiana (Schltr.) L.O.Williams
  • Malaxis rheedeana J.M.H.Shaw
  • Malaxis ribana Espejo & López-Ferr.
  • Malaxis risaraldana Szlach. & Kolan.
  • Malaxis roblesgiliana R.González
  • Malaxis rodrigueziana R.González
  • Malaxis rosei Ames
  • Malaxis rosilloi R.González & E.W.Greenw.
  • Malaxis rositae R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis rostratula Dressler
  • Malaxis ruizii R.González
  • Malaxis rupestris (Poepp. & Endl.) Kuntze
  • Malaxis rzedowskiana R.González
  • Malaxis schliebenii (Mansf.) Summerh.
  • Malaxis schneideri (Szlach. & Kolan.) J.M.H.Shaw
  • Malaxis seramica (J.J.Sm.) S.Thomas, Schuit. & de Vogel
  • Malaxis seychellarum (Kraenzl.) Summerh.
  • Malaxis sibundoyensis Kolan., Medina Tr. & Szlach.
  • Malaxis simillima (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis sneidernii (Garay) P.Ortiz
  • Malaxis sodiroi (Schltr.) Dodson
  • Malaxis spicata Sw.
  • Malaxis steyermarkii Correll
  • Malaxis streptopetala (B.L.Rob. & Greenm.) Ames
  • Malaxis subtilis Aver.
  • Malaxis sulamadahensis (J.J.Sm.) S.Thomas, Schuit. & de Vogel
  • Malaxis talamancana Dressler
  • Malaxis talaudensis (J.J.Sm.) S.Thomas, Schuit. & de Vogel
  • Malaxis tamayoana Garay & W.Kittr.
  • Malaxis tamurensis Tuyama
  • Malaxis tepicana Ames
  • Malaxis tequilensis R.González, Lizb.Hern. & E.Ramírez
  • Malaxis termensis (Kraenzl.) C.Schweinf.
  • Malaxis thienii Dodson
  • Malaxis thwaitesii Bennet
  • Malaxis tonduzii (Schltr.) Ames
  • Malaxis triangularis Dressler
  • Malaxis tridentula (Schltr.) Christenson
  • Malaxis trigonopetala (J.J.Sm.) S.Thomas, Schuit. & de Vogel
  • Malaxis umbelliflora Sw.
  • Malaxis unifolia Michx.
  • Malaxis urbana E.W.Greenw.
  • Malaxis ventilabrum (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis ventricosa (Poepp. & Endl.) Kuntze
  • Malaxis warmingii (Rchb.f.) Kuntze
  • Malaxis weberbaueriana (Kraenzl.) Summerh.
  • Malaxis weddellii (Finet) R.Vásquez
  • Malaxis welwitschii (Rchb.f.) Hermans
  • Malaxis wercklei (Schltr.) Ames
  • Malaxis woodsonii L.O.Williams
  • Malaxis xerophila Salazar & L.I.Cabrera
  • Malaxis yanganensis Dodson
  • Malaxis zempoalensis López-Ferr. & Espejo

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-11-08] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-11-08] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-08-05].
  4. a b c Malaxis Sol. ex Sw.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-28].
  5. a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 556. ISBN 978-1-107-11502-6.
  6. a b Xinqi Chen, Jeffrey J. Wood: Malaxis Solander ex Swartz. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-10-28].
  7. a b Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-05]. (ang.).
  8. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Malaxis unifolia.jpg
Autor: Allefant, Licencja: CC BY-SA 4.0
Malaxis unifolia, photographed in Ohio
Malaxis versicolor 05.JPG
Autor: Vinayaraj, Licencja: CC BY-SA 3.0
Malaxis versicolor
Malaxis monophyllos 180606 all.jpg
Autor: bernd gliwa, Licencja: CC BY-SA 2.5
Malaxis monophyllos Niedermoor, Litauen