Wybory parlamentarne na Nauru w 2019 roku

Nauru
Flaga Nauru
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Nauru

Wikiprojekt Polityka

Wybory parlamentarne na Nauru w 2019 roku – wybory do parlamentu Republiki Nauru przeprowadzone 24 sierpnia 2019 roku[1]. Wyniki ogłoszono dzień później (25 sierpnia)[2] z wyjątkiem okręgu Ubenide, w którym głosy musiały być ponownie policzone (ogłoszono je 26 sierpnia)[3]. Podczas wyborów wybierano wszystkich dziewiętnastu członków parlamentu. Przewodniczącym nowego parlamentu Nauru został Marcus Stephen[4].

Kandydaci

Do udziału w wyborach zgłosiło się sześćdziesięciu kandydatów, z czego zdecydowaną większość stanowili mężczyźni[5]. Na jedno miejsce w parlamencie przypadało ok. 3,16 kandydata.

Najwięcej kandydatów (12) zgłosiło się w okręgu wyborczym Ubenide, a najmniej (5) w okręgach Boe i Yaren[5].

Ordynacja wyborcza

Na Nauru używany jest tzw. system Dowdalla (modyfikacja metody Bordy) – zaznacza się kandydata, którego najbardziej się popiera, potem drugi wybór, potem trzeci itd. Kandydat będący pierwszym wyborem otrzymuje 1 pkt, drugi wybór 1/2 pkt, trzeci 1/3 pkt itd. Nauru podzielone jest na osiem okręgów wyborczych. Sześć z nich (Aiwo, Anabar, Anetan, Boe, Buada i Yaren) wybiera dwóch deputowanych, jeden (Meneng) wybiera trzech i także jeden (Ubenide) wybiera czterech. Wyniki podawane są przez Nauruańską Komisję Wyborczą (ang. Nauru Electoral Commission) z dokładnością do jednej tysięcznej (0,001) punktu[6]. Głosować może każdy mieszkający na terenie kraju obywatel Nauru w wieku powyżej 20 lat. Głosowanie jest obowiązkowe dla osób mających uprawnienia (nie muszą głosować osoby nieprzebywające na terenie Nauru i poważnie chore), a nieoddanie głosu w wyborach w razie braku wystarczającego powodu skutkuje karą w wysokości sześciu dolarów australijskich[7][8]. Kandydaci muszą spełniać te same wymogi, co głosujący, dodatkowo nie mogą być chorzy psychicznie, skazani na śmierć lub w przeszłości pozbawieni wolności na czas 1 roku lub dłużej. Mogą się zgłosić najpóźniej 14 dni przed dniem wyborów, a nominacja musi być podpisana przez kandydata i dwóch mających uprawnienia do głosowania mieszkańców z dystryktu, w którym kandydat będzie startować w wyborach. Obowiązuje opłata za nominację w wysokości 500 dolarów australijskich[7].

Okręgi wyborcze

DystryktOkręg wyborczyLiczba miejsc
AiwoAiwo2
AnabarAnabar
Anibare
Ijuw
AnetanAnetan
Ewa
BoeBoe
BuadaBuada
MenengMeneng3[a][9]
BaitiUbenide4
Denigomodu
Nibok
Uaboe
YarenYaren2
Źródło:[10]

Wyniki wyborów

Nazwiska i wyniki kandydatów wybranych do parlamentu zostały pogrubione. Numer wyboru w głosowaniu oznacza kolejność wyboru na karcie (np. 1 oznacza liczbę osób, które wybrały danego kandydata jako pierwszy wybór).

Aiwo

Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko12345678WynikMiejsceUwagi
Lance Mavrick Agir87812911912713310197195,8708
Rennier Gadabu1771891068169549735368,1151wybrany
Dantes Ingin Tsitsi335811814413715410064212,6866
Aaron Stein Cook17012874554155133152327,7833brak reelekcji
Milton Ross Dube1939454555650106200331,4262reelekcja
Evi Kenan Agir26899910815315012162211,1367
Delvin Oneil Thoma99113159168102875525296,3824
Preston Devine Jovany Thoma10259697812312595157252,6305
Źródło:[11][12]

Anabar

Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko123456WynikMiejsceUwagi
Maverick Eoe15712856515665286,1171wybrany
Jeb Nobob Eric Bop291161581049650193,2005
Ludwig Derangadage Scotty11337545659231216,8003były prezydent
Transom Duburiya18921091729468173,4676
Pyon Deiye15010795646869276,2672wybrany
Riddell Akua8373618618070209,0004brak reelekcji
Źródło:[13][12]

Anetan

Marcus Stephen, były prezydent oraz wybrany kandydat z okręgu Anetan[14] mianowany przewodniczącym parlamentu[4]
Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko12345678WynikMiejsceUwagi
Marcus Ajemada Stephen15810072595165214190322,1052wybrany, były prezydent, nowy przewodniczący parlamentu
Timothy John Ika412253492220247950585,8691wybrany
Vaiuli Amoe3133269218111875434262,3315
Antonius Atuen1181181039211417416030312,7403
Konrad Ika37781781861941435142257,0026
Cyril Buramen[b]163714734508491369305,7924brak reelekcji
Joseph Mwarin Harris151099617521613012147233,2777
Darryl Tom34795123152202139147194,4158
Źródło:[14][12]

Boe

Baron Divavesi Waqa – dotychczasowy prezydent i jeden z kandydatów w okręgu Boe, który w 2019 nie dostał się do parlamentu[15]
Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko12345WynikMiejsceUwagi
Asterio Appi20420114217490413,3332reelekcja
Baron Divavesi Waqa1887958132354350,6333brak reelekcji, ustępujący prezydent
Martin Porky Hunt26116416113095448,1671wybrany
Mathew Batsiua14498189232148343,6004
Brett Satto14269261143124296,0505
Źródło:[16][12]

Buada

Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko1234567WynikMiejsceUwagi
Shadlog Armait Bernicke27010229483768119378,4001reelekcja
Richie Halstead327012298123105123191,8387
Sean Halstead3711513311111213431215,7454
Bingham Agir17415567474010090323,1072reelekcja
Arrow Juliante Depaune5356861121859883202,8575
Rowan Detenamo15101128181979754196,6986
Linkbelt Gadidi Detabene9274108767971173236,3483
Źródło:[17][12]

Meneng

Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko123456789WynikMiejsceUwagi
Jesse Jeremiah172129150112991119917673397,0544
Khyde Menke15922615416318299395742434,3462wybrany
Tawaki Kam207104116697312798135192402,8923reelekcja
Paner Jorax Baguga1254112183186159168147100239,2698
Chubasco Diranga1362108136156189159150148234,6099
Lionel Rouwen Aingimea256118586664104120149186437,4011reelekcja, nowy prezydent
Ronay Dick111251692061831541229259279,0847
Squire Mordecai Jeremiah149141112968399116113212368,1856
Vodrick Detsiogo142162142909579200102109378,4335brak reelekcji
Źródło:[9][12]

Ubenide

W Ubenide przeprowadzono powtórzone liczenie głosów ze względu na niepoliczenie sześciu głosów za pierwszym razem[18]. Prawidłowe wyniki zostały ogłoszone 26 sierpnia[3]. Osoby na pierwszych czterech miejscach (powodujących dostanie się do parlamentu) nie zmieniły się po powtórzonym liczeniu[19], jednak dokładne wyniki zmieniły się o wartości od 0,78 (Maximilian Kun) do nawet 4,75 pkt (Reagan Aliklik).

Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko123456789101112WynikWynik początkowy[20]MiejsceUwagi
David Ranibok Waiau Adeang3832822141539845544655525583697,375695,7091reelekcja
Reagan Winson Aliklik247190163135121887456535576262526,653521,9033wybrany
Kay Aliklik439699019833119416212913010074254,322253,3478
Darned Dongobir718277797173240160250166171132218,092217,16712
Wawani Joe-Grant Dowiyogo224208133106123818788906425957505,057503,8124wybrany
Aloysius Iyomago Amwano947395712717616736120113311291236,864235,9029
Vyko Adeang946164892341411641841871448573333,800332,7057
Russ Kun2412333891768739496173677332593,806592,0062reelekcja
Gabrissa Shirani Hartman931542163771138956841101087842425,796424,9356
Ranin Akua19822495985269584973137126341464,160461,5695brak reelekcji
Maximilian Kun534607516114624313717017124177233,437232,61710
Renos Renige Agege15305187107142134132129293144256227,517226,59011
Źródło:[21][12]

Yaren

(c) Department of Foreign Affairs and Trade website – www.dfat.gov.au, CC BY 3.0 au
David Adeang, kandydant i deputowany z okręgu Ubenide, przeciwnik Lionela Aingimea w wyborach prezydenckich
Numer wyboru w głosowaniuRezultaty
Nazwisko12345WynikMiejsceUwagi
John Daigon Julius14135205115173213,1835
Charmaine Eraidinomo Scotty44494372839518,1331reelekcja
Kieren Aedogan Keke69107117196153241,1003brak reelekcji
Dominic Rumple Cain34178130155145234,0834
Isabella Dageago81128153148132259,4002wybrana
Źródło:[22][12]

Wybrani deputowani

(c) Gay Uera/DFAT, CC BY 2.0
Charmaine Scotty, nowa deputowana parlamentu Nauru z okręgu Yaren[22] (z prawej)
Okręg wyborczyDeputowani
Aiwo[11]Rennier Gadabu
Milton Ross Dube
Anabar[13]Maverick Eoe
Pyon Deiye
Anetan[14]Marcus Stephen (przewodniczący parlamentu[4])
Timothy Ika
Boe[16]Asterio Appi
Martin Hunt
Buada[17]Shadlog Bernicke
Bingham Agir
Meneng[9]Lionel Aingimea (prezydent[1])
Khyde Menke
Tawaki Kam
Ubenide[21]David Adeang
Reagan Aliklik
Wawani Dowiyogo
Russ Kun
Yaren[22]Charmaine Scotty
Isabella Dageago

Liczba oddanych głosów

W nawiasach podany jest udział procentowy głosów ważnych/nieważnych w łącznej liczbie głosów. Procenty zaokrąglone są do części dziesiętnych.

Okręg wyborczyGłosy ważneGłosy nieważneŁączne głosy
Aiwo[11]808 (98,2%)15 (1,8%)823
Anabar[13]553 (98,6%)8 (1,4%)561
Anetan[14]909 (98,4%)15 (1,6%)924
Boe[16]811 (99,4%)5 (0,6%)816
Buada[17]673 (99%)7 (1%)680
Meneng[9]1121 (98,9%)13 (1,1%)1134
Ubenide[21]1520 (96,1%)62 (3,9%)1582
Yaren[22]642 (99,2%)5 (0,8%)647
Razem7037 (98,2%)130 (1,8%)7167

Wybory prezydenckie

27 sierpnia 2019 w związku z przegraną w wyborach parlamentarnych dotychczasowego prezydenta Barona Divavesi Waqa[15] odbyło się, w nowo wybranym parlamencie Nauru, głosowanie mające wybrać nowego prezydenta. Wynikiem 12 do 6 wygrał je reprezentant okręgu Meneng[9] Lionel Aingimea, wygrywając z Davidem Adeangiem reprezentującym okręg Ubenide[1][21]

Wybory na przewodniczącego parlamentu

27 sierpnia 2019 wraz z prezydentem wybrano także nowego przewodniczącego parlamentu, którym został były prezydent[23] Marcus Stephen wygrywając z Shadlogiem Bernicke 12 do 7[24].

Nowy rząd

28 sierpnia 2019 nowo wybrany prezydent Lionel Aingimea utworzył rząd składający się (poza nim) z sześciu ministrów – Martina Hunta, Isabelli Dageago, Renniera Gadabu, Mavericka Eoe, Reagana Aliklika i Wawaniego Dowiyogo[25] oraz pięciu ministrów-asystentów (ang. assistant ministers) - Asterio Appiego, Russa Kuna, Binghama Agira, Richarda Hyde-Menke i Pyona Deiye[26].

Przypisy

  1. a b c Deutsche Welle, dw.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  2. Republic of Nauru Twitter (tweety z 25 VIII), twitter.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  3. a b Republic of Nauru Twitter, twitter.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  4. a b c PMN News, pmmnews.co.nz [dostęp 2019-08-28] (ang.).
  5. a b Nauru Electoral Commission, election.com.nr [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  6. IFES Election Guide, electionguide.org [dostęp 2019-09-01] (ang.).
  7. a b IPU, archive.ipu.org [dostęp 2019-09-05] (ang.).
  8. For Voters - Nauru Electoral Commission, election.com.nr [dostęp 2019-09-05] (ang.).
  9. a b c d e election.com.nr, wyniki z Meneng
  10. Konstytucja Nauru
  11. a b c election.com.nr, wyniki z Aiwo
  12. a b c d e f g h election.com.nr, wyniki 2016
  13. a b c election.com.nr, wyniki z Anabar
  14. a b c d election.com.nr, wyniki z Anetan
  15. a b Claire Knox i Jordan Fennell: Nauru President Baron Waqa loses bid for re-election (ang.). abc.net.au, 2019-08-25. [dostęp 2019-08-31].
  16. a b c election.com.nr, wyniki z Boe
  17. a b c election.com.nr, wyniki z Buada
  18. Nauru News, nauru-news.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  19. Loop Nauru, loopnauru.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  20. election.com.nr, początkowe (błędne) wyniki z Ubenide
  21. a b c d election.com.nr, wyniki z Ubenide
  22. a b c d election.com.nr, wyniki z Yaren
  23. Nauru (ang.). worldstatesmen.org. [dostęp 2019-09-02].
  24. Nauru News, nauru-news.com [dostęp 2019-09-02] (ang.).
  25. Loop Nauru, loopnauru.com [dostęp 2019-08-30] (ang.).
  26. Nauru News, nauru-news.com [dostęp 2019-09-05] (ang.).

Uwagi

  1. Choć źródło podaje 2 reprezentantów, liczba ta zmieniła się w 2013 i teraz wynosi 3.
  2. Niektóre źródła (np. Nauru Electoral Commission) podają także formę Buraman.

Linki zewnętrzne

Wyniki wyborów:

Media użyte na tej stronie

Flag of Nauru.svg
The national flag of Nauru. Official Pantone colours are: PMS 280 blue, PMS 123 yellow.
David Adeang (cropped).jpg
(c) Department of Foreign Affairs and Trade website – www.dfat.gov.au, CC BY 3.0 au
Parliamentary Secretary Marles with the President of the Republic of Nauru, His Excellency Mr Sprent Dabwido, and Nauru’s Finance Minister, Mr David Adeang
Julie Bishop and Charmaine Scotty.jpg
(c) Gay Uera/DFAT, CC BY 2.0
Julie Bishop and Charmaine Scotty 2013
Baron Waqa.jpg
Autor: International Telecommunication Union, Licencja: CC BY-SA 2.0
Baron Waqa, president of Nauru
Coat of arms of Nauru.svg
Coat of Arms of Nauru. Nauru has no known intellectual property law so this is in the Public Domain
President Marcus Stephen of Nauru.jpg
President Marcus Stephen of Nauru at the Metropolitan Museum in New York City