Wyniszczenie przez pracę

(c) Bundesarchiv, Bild 183-78612-0004 / CC-BY-SA 3.0
Robotnicy zmuszani do wyniszczającej pracy w obozie KZ Sachsenhausen

Wyniszczenie przez pracę (niem. Vernichtung durch Arbeit) – zasada stosowana w narodowo-socjalistycznym systemie pracy przymusowej w niemieckich obozach koncentracyjnych i obozach pracy w czasie II wojny światowej.

Historia

Wiosną 1942 roku zapadła decyzja o zaangażowaniu na wielką skalę więźniów obozów koncentracyjnych jako robotników przymusowych w przemyśle zbrojeniowym wykorzystywanym na potrzeby wojny. W obozach koncentracyjnych powstawały warsztaty zbrojeniowe, przede wszystkim jednak zaczęto otwierać ich podobozy i tworzyć zewnętrzne komanda robocze[1]. Takie działania miały ostatecznie pokryć niedobór siły roboczej spowodowany działaniami wojennymi[2]. Warunki życia i pracy powodowały, że wielu więźniów zginęło[3]. Po ataku na Związek Radziecki i fiasku niemieckiej strategii blitzkriegu jesienią 1942 roku podjęto decyzję o całkowitym wykorzystaniu więźniów do produkcji broni. Coraz więcej osób było deportowanych do obozów koncentracyjnych, zwłaszcza z Europy Wschodniej, w celu zwiększenia produkcji wojennej w brutalnych warunkach pracy. Tylko w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy 1943 roku około 60 tysięcy z 220 tysięcy więźniów zmarło w wyniku pracy przymusowej, niedożywienia i epidemii. Podobozy znajdowały się głównie w pobliżu państwowych i prywatnych zakładów produkcyjnych, które były ważne dla działań wojennych. Od jesieni 1942 roku Więźniowie obozów koncentracyjnych są również rozmieszczani w oddziałach zewnętrznych na oczach ludności, która jedynie w wyjątkowych przypadkach pomagała wycieńczonym więźniom w pracach budowlanych i porządkowych po nalotach[4]. Więźniów niezdolnych do pracy z powodu choroby wykorzystywano do eksperymentów medycznych, mordowano lub pozostawiano samych sobie na wydzielonych terenach obozowych[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. KZ-Gedenkstätte Dachau, System podobozów KZ Dachau, KZ-Gedenkstätte Dachau [dostęp 2020-08-26].
  2. Gedenkstätte für Zwangsarbeit Leipzig, Vernichtung durch Arbeit!? Deportation und KZ-Zwangsarbeit am Beispiel der Leipziger Jüdin Rosa Weitz, Gedenkstätte für Zwangsarbeit Leipzig, 26 czerwca 2019 [dostęp 2020-08-26] (niem.).
  3. Michael Fiedler, Zwangsarbeit unterm Hakenkreuz. Arbeit bis zur Vernichtung – das Beispiel „Mittelbau-Dora“, Konradin Industrie, 29 października 2009 [dostęp 2020-08-26] (niem.).
  4. Nicola Wenge, Das System der nationalsozialistischen Konzentrationslager, Bundeszentrale für politische Bildung, 24 stycznia 2006 [dostęp 2020-08-26] (niem.).
  5. Vernichtung durch Arbeit": Der Beginn des KZ Mauthausen, Die Presse, 8 sierpnia 2018 [dostęp 2020-08-26] (niem.).

Media użyte na tej stronie

Bundesarchiv Bild 183-78612-0004, KZ Sachsenhausen, Häftlinge bei Erdarbeiten.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-78612-0004 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Zentralbild

9.12.1960
Zur Einweihung der Mahn- und Gedenkstätte Sachsenhausen am 23. April 1961. - Vor den Toren Berlins, auf dem Gelände des ehemaligen faschistischen Konzentrationslagers Sachsenhausen bei Oranienburg, in das von 1936 bis Kriegsende 200.000 Menschen verschleppt wurden, entsteht - wie in Buchenwald und Ravensbrück - eine würdige Mahn- und Gedenkstätte.
Jeder Quadratmeter Boden ist hier vom Blut der 100.000 Toten durchtränkt, die im KZ Sachsenhausen mit seinen 73 Aussenkommandos erschlagen, erhängt, erschossen, zu Tode geprügelt, durch erbarmunslose Sklavenarbeit zu Grunde gerichtet und vergast wurden. Doch gelang es den SS-Mördern nicht, den Widerstandswillen der politischen Häftlinge zu brechen. So wurde Sachsenhausen auch zur Stätte der großen internationalen Solidarität und des mutigen Kampfes gegen Faschismus und Krieg.

UBz: Häftlinge bei schweren Erdarbeiten.