Zęby mleczne
| dentes decidui | |
 Zdjęcie pantomograficzne zębów chłopca, z widocznymi zębami mlecznymi |
Zęby mleczne, czasowe (łac. dentes decidui) – pierwsze pokolenie zębów.
Zęby mleczne człowieka rosną od szóstego (pod koniec) do trzydziestego miesiąca życia. Jest ich razem dwadzieścia (po dziesięć w szczęce i w żuchwie), przy czym w uzębieniu mlecznym nie ma zębów przedtrzonowych. Ze względu na kształt koron i korzeni oraz wykonywaną czynność zęby mleczne dzielą się na trzy grupy: w połowie każdego łuku zębowego są wtedy dwa siekacze, jeden kieł i dwa trzonowce. Ich wypadanie następuje w okresie między szóstym a trzynastym rokiem życia. Pomiędzy szóstym a jedenastym-dwunastym rokiem w jamie ustnej znajdują się zarówno zęby mleczne, jak i stałe. Niekiedy zęby mleczne zostają na całe życie.
Liczba zębów mlecznych
| Zęby | Z każdej strony | W każdym łuku zębowym | Razem w szczęce i żuchwie |
|---|---|---|---|
| siekacze | 2 | 4 | 8 |
| kły | 1 | 2 | 4 |
| trzonowce | 2 | 4 | 8 |
| Razem | 5 | 10 | 20 |
Erupcja i eksfoliacja
Erupcja (wyrzynanie) oraz eksfoliacja (wypadanie) zębów zachodzi u każdego człowieka w określonym dla każdego zęba momencie[1]:
| Ząb (w notacji FDI) | Nazwa zęba | Erupcja | Eksfoliacja |
|---|---|---|---|
| 51, 61 | górne pierwsze siekacze mleczne | mies. 8-12 | rż. 6-7. |
| 52, 62 | górne drugie siekacze mleczne | mies. 9-13 | rż. 7-8. |
| 53, 63 | górne kły mleczne | mies. 16-22 | rż. 10-12. |
| 54, 64 | górne pierwsze trzonowce mleczne | mies. 13-19 | rż. 9-11. |
| 55, 65 | górne drugie trzonowce mleczne | mies. 25-33 | rż. 10-12. |
| 81, 71 | dolne pierwsze siekacze mleczne | mies. 6-10 | rż. 6-7. |
| 82, 72 | dolne drugie siekacze mleczne | mies. 10-16 | rż. 7-8. |
| 83, 73 | dolne kły mleczne | mies. 17-23 | rż. 9-12. |
| 84, 74 | dolne pierwsze trzonowce mleczne | mies. 14-18 | rż. 9-11. |
| 85, 75 | dolne drugie trzonowce mleczne | mies. 23-31 | rż. 10-12. |
mies. – miesiąc, rż. – rok życia
Różnice między zębami mlecznymi a stałymi
W ogólnych zarysach zęby mleczne przypominają kształtem zęby stałe. Istnieją jednak ogólne i szczególne cechy różniące je.
- Przy szyjce zębów mlecznych znajduje się wałeczek szkliwa otaczający koronę, zwany obręczą zęba (cingulum dentis).
- Korzenie zębów mlecznych są mniejsze i cieńsze niż korzenie zębów stałych, lecz w trzonowcach mlecznych są one szerzej rozstawione.
- Krzywizna korzenia w zębach mlecznych uwidacznia się w stopniu nieznacznym.
- Zęby mleczne w okresie poprzedzającym ich wypadnięcie są rozchwiane. Jest to ruchomość fizjologiczna, występująca na tle resorpcji korzeni. Podobna ruchomość zębów stałych jest objawem patologicznym.
Przypisy
Bibliografia
- Anatomia, topografia i filogeneza zębów człowieka. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1956.
Media użyte na tej stronie
An 8 year old's gift to the tooth fairy.
Autor: Gang65, Licencja: CC BY-SA 4.0
Teeth panoramic radiograph, of boy born in 10.12.2011 (eight years old). On the image it is visible mixed Deciduous and Permanent teeth.