Złotogłowowe

Złotogłowowe
Ilustracja
Bulbine frutescens
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządszparagowce
Rodzinazłotogłowowate
Podrodzinazłotogłowowe
Nazwa systematyczna
Asphodeloideae Burnett
Synonimy
  • Aloaceae Batsch
  • Eccremidaceae Doweld
  • Asphodelaceae Juss.

Złotogłowowe, asfodelowe (Asphodeloideae Juss.) – podrodzina złotogłowowatych (Asphodelaceae) w systemie APG IV z 2016, w starszych systemach zwykle w randze rodziny roślin jednoliściennych. Należą tu przeważnie rośliny rozetowe o spichrzowych (gruboszowatych) liściach i mięsistych korzeniach lub kłączach. Cechą charakterystyczną jest występowanie antrachinonów gromadzących się w komórkach aloinowych wiązek naczyniowych liści oraz obecność mięsistych osnówek[3]. Należy tu 19 rodzajów z ok. 800–940 gatunkami. Występują w rejonie Morza Śródziemnego, w Afryce, Azji zachodniej i środkowej oraz w Australii[2].

Systematyka

Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jedna z trzech podrodzin w obrębie rodziny złotogłowowatych (Asphodelaceae) w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych. System APG IV zmienił w stosunku do systemu APG III (2009) nazwę rodziny z żółtakowatych (Xanthorrhoeaceae) na złotogłowowate (Asphodelaceae), bez zmian w klasyfikacji[2].

Pozycja w systemie APG II (2003) i APW (2001...)

Złotogłowowate stanowiły wraz z rodziną Xanthorrhoeaceae grupę siostrzaną dla liliowcowatych Hemerocallidaceae w obrębie kladu (określanego rangą rzędu) szparagowców Asparagales. Rozdzielane były tradycyjnie na dwie podrodziny – Asphodelioideae i Aloideae (syn. aloesowate Aloaceae Batsch), przy czym pierwsza z nich okazała się mieć charakter parafiletyczny (dlatego nie wyróżnia się już współcześnie aloesowatych jako odrębnej rodziny). Badania molekularne wykazały, że dotychczas przyjmowany podział na rodzaje w obrębie podrodziny Alooideae miał charakter sztuczny – nie odzwierciedlał rzeczywistego powiązania filogenetycznego między tymi roślinami[4].

Podział na rodzaje[5]
  • Aloë L. – aloes
  • Aloiampelos Klopper & Gideon F. Smith
  • Aloidendron (A. Berger) Klopper & Gideon F. Smith
  • Aristaloë Boatwright & Manning
  • Astroloba Uitewaal
  • Asphodeline Reichenbach – złotnica
  • Asphodelus L. – złotogłów, asfodel, złotowłos
  • Bulbine Wolf
  • Bulbinella Kunth
  • Chortolirion A. Berger
  • Eremurus M. Bieberstein – pustynnik
  • Gasteria Duval – gasteria
  • Gonialoë (Baker) Boatwright & Manning
  • Haworthia Duval – haworsja, haworcja
  • Haworthiopsis G. D. Rowley
  • Jodrellia Baijnath
  • Kniphofia Moench – trytoma
  • Kumara Medicus
  • Lomatophyllum Willdenow
  • Tulista Rafinesque
  • Trachyandra Kunth

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-10] (ang.).
  3. ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
  4. ↑ Treutlein Jens, Smith Gideon F., Van Wyk Ben-Erik, Wink Michael: Phylogenetic relationships in asphodelaceae (subfamily Alooideae) inferred from chloroplast DNA sequences (rbcL, matK) and from genomic fingerprinting (ISSR) (ang.). Taxon, 52, 2, 193-207, 2003. [dostęp 2009-06-10].
  5. ↑ List of Genera in ASPHODELACEAE-ASPHODELOIDEAE, [w:] Vascular plant families and genera [online], Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-02-10] (ang.).

Media użyte na tej stronie