Zōjō-ji

Zōjō-ji
三縁山増上寺
San’en-zan Zōjō-ji
Ilustracja
Główny pawilon na tle Tokyo Tower (2018)
Państwo

 Japonia

Miejscowość

Tokio

Adres

〒105-0011 Tōkyō-to, Minato-ku, Shiba-kōen 4-7-35

Typ budynku

świątynia buddyjska

Rozpoczęcie budowy

1393

Ukończenie budowy

1617

Zniszczono

1945

Odbudowano

1961-2010

Położenie na mapie Tokio
Mapa konturowa Tokio, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zōjō-ji”
Położenie na mapie Japonii
Mapa konturowa Japonii, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Zōjō-ji”
Położenie na mapie prefektury Tokio
Ziemia35°39′26,92″N 139°44′54,16″E/35,657478 139,748378
Strona internetowa
Kazunobu Kanō, Codzienne życie pięciuset rakanów (arhatów)

Zōjō-ji, San’en-zan Zōjō-ji (jap. 増上寺, 三縁山増上寺) – świątynia buddyjska szkoły Jōdo-shū (Czystej Ziemi) w Parku Shiba w Tokio (okręg specjalny Minato), w Japonii. Jest to główna świątynia szkoły Jōdo-shū w regionie Kantō. Znajduje się w pobliżu Tokyo Tower[1]

Historia

Świątynia została założona w 1393 jako ośrodek szkoły Czystej Ziemi (Jōdo-shū)[2].

W 1598 świątynia została przeniesiona na obecne miejsce przez Ieyasu Tokugawę (1543–1616). Po wspólnie zwycięskiej bitwie pod Odawarą w 1590 Hideyoshi Toyotomi (1537–1598) oddał mu część ziemi na równinie Kantō w lenno. Ieyasu ustanowił Edo jak centrum swojej władzy prowincjonalnej i następnie siogunatu swojego rodu[2].

Zōjō-ji stała się rodzinną świątynią rodzinną Tokugawów i służyła również jako centrum administracyjne do zarządzania studiami religijnymi i działalnością Jōdo-shū. W tamtych czasach kompleks świątynny zajmował powierzchnię 826 000 m², na której znajdowało się 48 mniejszych świątyń i około 150 przyświątynnych szkół podstawowych (terako-ya)[2][3][a].

Gdy siogunat Tokugawa dobiegł końca i rozpoczął się okres Meiji (1868–1912), pojawił się ruch antybuddyjski (haibutsu-kishaku). W 1873 jego aktywiści podpalili świątynię i w procesie odbudowy w późniejszych latach (główny pawilon odtworzono w 1921) obszar świątyni został znacznie zredukowany i przekształcony w park publiczny. Podczas amerykańskich nalotów bombowych w 1945 zostały zniszczone wszystkie budynki z wyjątkiem głównej bramy Sangedatsu-mon z 1622. W latach 1961–1974 odbudowano główny pawilon, a w latach 1989–2000 większość pozostałych budynków. W 2010 zrekonstruowano mauzoleum Ankoku-den[2][3].

Sangedatsu-mon

Jest to główna brama świątyni (niegdyś wewnętrzna). Każdy, kto przechodzi przez nią, jest oczyszczany z trzech dolegliwości: chciwości, gniewu (nienawiści), ignorancji (głupoty). Brama została zbudowana w 1622 roku i jest jedynym zachowanym oryginalnym budynkiem świątynnym. Jest to jedna z najstarszych drewnianych konstrukcji w Tokio i ważny zabytek kultury. W nazwie bramy san oznacza „trzy”, a gedatsu „wyzwolenie od ziemskich pragnień i nieszczęść człowieka”, „wyzwolenie duszy” (moksza)[2][3].

Wymyślny styl konstrukcji, ze spadzistym, czterospadowym dachem nad niższym dachem jednospadowym z czterech stron dolnej części, został przejęty z Chin około VI wieku, mniej więcej w tym samym czasie, gdy buddyzm przybył do Japonii. Prostsza konstrukcja balustrady odzwierciedla bardziej japoński styl. Jasna, malowana na cynober fasada była jednym z najbardziej znanych punktów orientacyjnych w Edo[2].

Na drugim piętrze, zamkniętym dla publiczności, znajduje się posąg Siakjamuniego, historycznego Buddy[2].

Dai-den

Główny pawilon Dai-den został odbudowany w 1974 roku, poprzez połączenie tradycyjnej buddyjskej architektury świątyń z nowoczesną. Znajduje się w nim główny wizerunek (honzon) Buddy Amidy[2].

W podziemiu Dai-den mieści się Galeria Skarbów, przestrzeń wystawiennicza, ukończona w 2015 roku. Jej centralnym punktem jest makieta mauzoleum Taitoku-in (Taitoku-in Reibyō) w skali 1:10. Było to oryginalne miejsce pochówku drugiego sioguna z rodu Tokugawa o imieniu Hidetada (1579–1632). Mauzoleum to, wraz z wieloma innymi budowlami kompleksu świątynnego Zōjō-ji, zostało zniszczone podczas nalotów w 1945 roku.

1. Makieta, o rozmiarach 4x6 m, została zbudowana przez 150 stolarzy i rzemieślników, aby zaprezentować japońską kulturę i technologię na wystawie w Londynie w 1910 roku (Japan-British Exhibition of 1910). Wydarzenie było sukcesem, a po wystawie makieta została przekazana królowi Jerzemu V (1865–1936) i wystawiona w Królewskich Ogrodach Botanicznych w Kew, a następnie zdemontowana i przechowywana w Kolekcji Królewskiej (Royal Collection). Pozostała tam, dopóki nie została odkryta przez australijskiego uczonego Williama H. Coaldrake'a. Makieta powróciła do Japonii, wypożyczona do publicznego wystawienia[2].

2. W Galerii prezentowane są rotacyjnie dzieła autorstwa Kazunobu Kanō (1816–1863) ze szkoły Kanō, który był oddanym buddystą znanym z malarstwa religijnego. W 1854 otrzymał zlecenie od świątyni Genkō-in, jednej z podległych świątyń Zōjō-ji, aby stworzyć obrazy przedstawiające codzienne życie pięciuset rakanów (arhat), najbardziej utalentowanych i oddanych uczniów historycznego Buddy[2][3].

Cały cykl kolorowych malowideł na jedwabiu (wiszące zwoje) przedstawia ludzkie pragnienia i sposoby ich przezwyciężania. Niektóre z nich pokazują także sceny z prywatnego życia rakanów, np. ich kąpieli, golenia, nauki. Inne natomiast przerażają scenami piekielnego losu dla tych, którym brakuje pobożności – powodzie, trzęsienia ziemi. Niekonwencjonalna ekscentryczność i dynamizm Kazunobu są podobne do innych mistrzów okresu Edo, jak Hokusai Katsushika (1760–1849) i Kuniyoshi Utagawa (1798–1861)[2].

Ankoku-den

W tym budynku jest umieszczony Czarny Budda Amida (Kuro-honzon)[b], który był głęboko czczony przez Ieyasu Tokugawę. Mówi się, że ten cudowny posążek wielokrotnie ratował go przed niebezpieczeństwami i umożliwiał wygrywanie bitew. Od okresu Edo jest powszechnie czczony, gdyż uważa się, że przynosi zwycięstwa i odpędza zło[2].

Jizō

Na terenie świątyni znajduje się ok. tysiąca posążków bosatsu Jizō, ustawionych ku czci dzieci martwo urodzonych lub zmarłych w wyniku aborcji.

Mauzoleum siogunów Tokugawa

Od kiedy Ieyasu Tokugawa zaczął rządzić regionem Kantō, uczynił Zōjō-ji świątynią rodzinną. Równolegle z rozbudową zamku Edo rozpoczął projekt budowlany na dużą skalę dla świątyni, która stała się jedną z głównych w Japonii. Na jej terenie znajdują się grobowce sześciu siogunów Tokugawa oraz ich rodzin[2].

Galeria

Uwagi

  1. Terako-ya → przyświątynne szkoły podstawowe w okresie Edo. Odegrały ważną rolę w kształceniu dzieci niższych warstw społeczeństwa.
  2. „Czarny Amida” → figurka Amidy o wys. ok. 80 cm rzekomo osmalana przez setki lat dymem kadzideł zapalanych przez jego czcicieli. Podobno Ieyasu Tokugawa woził ją wszędzie ze sobą, co pomagało mu odnosić zwycięstwa w bitwach i sukcesy polityczne.

Przypisy

  1. Nicholas Bornoff, Japonia. Przewodnik National Geographic, National Geographic Society, 2000, s.79, ISBN 83-89019-53-1.
  2. a b c d e f g h i j k l m History (ang.). ZOJOJI. [dostęp 2022-01-18].
  3. a b c d Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 320, 371, 1353, 1792. ISBN 4-7674-2015-6.

Media użyte na tej stronie

Japan location map with side map of the Ryukyu Islands.svg
Autor: Maximilian Dörrbecker (Chumwa), Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Japan

Equirectangular projection.

Geographic limits to locate objects in the main map with the main islands:

  • N: 45°51'37" N (45.86°N)
  • S: 30°01'13" N (30.02°N)
  • W: 128°14'24" E (128.24°E)
  • E: 149°16'13" E (149.27°E)

Geographic limits to locate objects in the side map with the Ryukyu Islands:

  • N: 39°32'25" N (39.54°N)
  • S: 23°42'36" N (23.71°N)
  • W: 110°25'49" E (110.43°E)
  • E: 131°26'25" E (131.44°E)
浄土宗大本山 芝増上寺 本堂 - panoramio.jpg
(c) Yoshio Kohara, CC BY 3.0
浄土宗大本山 芝増上寺 本堂
Daily Life, Five Hundred Arhats, Scrolls 1 & 2.jpg
Daily Life, from Five Hundred Arhats by Kano Kazunobu, Scrolls 1 & 2
Map Tokyo special wards.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of the 23 special wards of Tokyo, Japan
Zojoji temple 03.JPG
Autor: Reggaeman, Licencja: CC BY-SA 3.0
Main temple, Zōjō-ji
Zojoji mini Jizou.jpg
Autor: SElefant, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zōjō-ji, mini "Jizō" in temple garden
Tokyo-to géolocalisation.svg
(c) Bourrichon (atelier graphique), CC BY-SA 2.0 fr
Blank map of the prefecture of en:Tokyo, for geolocalisation purpose.
Zojo-ji sanmon.jpg
(c) I, KENPEI, CC-BY-SA-3.0
Sangedatsumon (Sanmon) Gate of Zōjō-ji temple in Minato-ku, Tokyo, Japan.
2018 Zōjō-ji 2.jpg
Autor: Kakidai, Licencja: CC BY-SA 4.0
増上寺、本堂(東京都港区)