Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada

Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada
Symbol zabytku nr rej. A/1424/91 z 31.05.1991 [1]
Ilustracja
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada
Państwo

 Polska

Miejscowość

Karchowice

Adres

ul. Bytomska 6

Typ budynku

przemysłowy

Styl architektoniczny

modernizm

Rozpoczęcie budowy

1894

Ważniejsze przebudowy

1927–1929

Położenie na mapie gminy Zbrosławice
Mapa konturowa gminy Zbrosławice, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Ziemia50°23′41″N 18°40′33″E/50,394722 18,675833

Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada – udostępniony do zwiedzania kompleks wodociągowy w Karchowicach przy ul. Bytomskiej 6, który od 19 października 2006 znajduje się na trasie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Historia

Rozwój przemysłu wydobywczego na terenie Górnego Śląska w drugiej połowie XIX wieku spowodował stały spływ wód do wyrobisk górniczych. Deficyt wody w ujęciach powierzchniowych zmusił władze pruskie do poszukiwań nowych źródeł wody pitnej. W 1874 roku wykonano pierwsze odwierty w okolicach wsi Zawada i Karchowice, a kilka lat później w tym miejscu wykonano studnię o głębokości 215 m. Budowę wodociągu rozpoczęto w latach 1894–1895 i wzniesiono budynki administracyjne, stację pomp oraz kotłownię parową. W latach 1927–1929 nastąpiła przebudowa hali maszyn i kotłowni. Dodatkowo wybudowano warsztat, łaźnię, garaże, magazyn, budynek straży pożarnej i komin. Wszystkie obiekty stacji wodociągowej wybudowano w stylu modernistycznym.

W latach 1968–1969 w związku z elektryfikacją zakładu wszystkie urządzenia parowe zostały wyłączone[2].

W 1991 zespół wodociągu „Zawada” został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1424/91[3].

Stan obecny

Zabytkowa maszyna parowa

Stacja wodociągowa wraz z zabytkowym oraz współczesnym (działającym) wyposażeniem jest obecnie udostępniona do zwiedzania. W ceglanym budynku pompowni z 1929 znajdują się między innymi:

  • tłokowy zespół pompowy o wydajności 11 m³/min
  • turbozespół pompowy o wydajności 25 m³/min
  • dwustopniowa turbina wysokiego ciśnienia z 1928
  • agregat pompowy z 1923
  • sprężarki parowe.


Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Karchowice2009.jpg
Autor: Megapucik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Karchowice Obiekt na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego pod numerem A/1424/91.
Tarnowskie Góry County location map 2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tarnowskie Góry County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.6412 N
  • S: 50.3183 N
  • W: 18.55 E
  • E: 19.154 E
Gmina Zbrosławice location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of gmina Zbrosławice, Poland
Ta mapa of gmina Zbrosławice została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Steam engine in Karchowice (Karchowitz).jpg
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Steam engine in Karchowice (Karchowitz), Upper Silesia