Zaklikowie

Topór – herb rodowy Zaklików Czyżowskich

Zaklikowie, Zaklikowie Czyżowscy herbu Topór – małopolski ród szlachecki piszący się początkowo (w XIV wieku) „ze Szczekarzewic” lub „z Międzygórza”, później (XV-XVIII wiek) „z Wojsławic” i przede wszystkim „z Czyżowa”. W średniowieczu wydał kilku wojewodów sandomierskich. Później jedna z gałęzi rodu związała się na stałe z Sandomierszczyzną, kilku jej członków było kasztelanami połanieckimi.

Portret Stanisława Zakliki w Zaklikowie

Pałac w Czyżowie Szlacheckim – siedziba ostatniego z Zaklików

Kościół św. Anny w Zaklikowie został zbudowany za Zygmunta Zakliki

Historia rodu

Najwyższe godności państwowe pełnili Zaklikowie w późnym średniowieczu, gdy kilku z nich było wojewodami, a Mikołaj Zaklika z Międzygórza (zm. 1408) osiągnął nawet godność kanclerza koronnego. To właśnie świetne pochodzenie ułatwiło Janowi Zaklice z Międzygórza ślub z Agnieszką Ligęzianką z Czyżowa, córką i jedyną dziedziczką jednego z największych możnowładców pierwszej połowy XV wieku – Jana Ligęzy Czyżowskiego herbu Półkozic. Był on za króla Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka kasztelanem krakowskim i przejściowo także namiestnikiem całej Małopolski i Rusi, a jego liczne posiadłości dostały się w większości Zaklikom. Kolejny szczyt znaczenia rodu przypadł na drugą połowę XVI wieku, gdy żyli i działali Stanisław Zaklika i jego czterej synowie, z których największą karierę zrobił najstarszy z nich – Zygmunt Zaklika Czyżowski. Jednak począwszy od końca XVI wieku i w pierwszej połowie wieku następnego utracili Zaklikowie w wyniku podziału i odsprzedaży majątku większość swych posiadłości ziemskich, z wyjątkiem klucza czyżowskiego. W wieku XVII i XVIII większość członków rodu znanych jest pod nazwiskiem „Czyżowski”, choć w oficjalnych dokumentach wciąż wymieniani są pod nazwiskiem podwójnym. Ród wygasł w linii męskiej w roku 1761 na Janie Aleksandrze Zaklice Czyżowskim, ostatnim właścicielu dóbr czyżowskich.

Ważniejsi członkowie rodu

• Mikołaj Zaklika z Międzygórza (zm. 1408) – kanclerz koronny;
• Jan Zaklika z Międzygórza (zm. 1457) – założyciel linii czyżowskiej;
• Hieronim Zaklika z Wojsławic (zm. po 1508) – wsławiony w walkach z Tatarami;
• Stanisław Zaklika Czyżowski – senator, kasztelan połaniecki, założyciel Zaklikowa;
• Zygmunt Zaklika Czyżowski – poseł na sejm i senator, kasztelan połaniecki, później bełski;
• Aleksander Zaklika Czyżowski (zm. 1761) – senator, kasztelan połaniecki, ostatni przedstawiciel rodu.

Dobra i miejscowości związane z Zaklikami

• Klucz czyżowski (Czyżów Szlachecki i Czyżów Plebański w ziemi sandomierskiej, obecnie województwo świętokrzyskie) – od końca XV wieku do roku 1761. W Czyżowie Szlacheckim znajduje się późnobarokowa rezydencja Aleksandra Zakliki Czyżowskiego, a w Czyżowie Plebańskim kościół z tego samego okresu również wybudowany staraniem ostatniego dziedzica rodu.
• Dobra zdziechowickie (Zdziechowice, Łążek, później także Zaklików – miejscowości położone obecnie na granicy województw lubelskiego i podkarpackiego) – od połowy XV wieku po lata 1585-90. W granicach tych dóbr Stanisław Zaklika założył miasteczko Zaklików (1565), gdzie za życia jego syna zbudowano modrzewiowy kościół i drewniano-kamienny zamek. Po bezdzietnej śmierci Zygmunta Zakliki dobra stopniowo wykupił z rąk jego braci Marcin Gniewosz z Dalewic.
• Wojsławice (ówcześnie miasteczko, dziś wieś na Lubelszczyźnie) – w posiadaniu rodu w latach 1457-1627. W okresie tym Wojsławice zostały poważnie zniszczone przez Tatarów (1490). Jednak staraniem Hieronima Zakliki z Wojsławic odbudowane i ponownie lokowane (1508), otrzymały od Zaklików liczne przywileje.

Bibliografia

• Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. T. 10. Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1839, s. 31.
• Bartosz Paprocki, Jan Kazimierz Turowski: Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584. Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1858, s. 97-98.

Drzewo genealogiczne Zaklików Czyżowskich

Nawój z Morawicy wojewoda sandomierski kasztelan krakowski (zm. 1331)

Mikołaj Zaklika z Międzygórza kanclerz koronny (zm. 1408)

Jan Ligęza z Czyżowa kasztelan krakowski (1373-1459)

Jan Zaklika z Międzygórza wojewoda sandomierski (zm. 1457)

Agnieszka Ligęza Czyżowska dziedziczka Czyżowa

Jan Zaklika z Czyżowa (zm. 1475)

Jakub Zaklika z Czyżowa kasztelan chełmski (zm. 1499)

Anna Sienieńska

Hieronim Zaklika z Wojsławic chorąży chełmski (zm. po 1508)

Stanisław Zaklika z Czyżowa kasztelan połaniecki (zm. 1566)

Dorota z Miechowa

Mikołaj Przedbór Koniecpolski kasztelan rozpierski (zm. 1587)

Anna Czyżowska (zm. 1583)

Katarzyna Czyżowska (zm. 1547)

Andrzej Tęczyński wojewoda lubelski kasztelan krakowski (1480-1561)

Zygmunt Zaklika Czyżowski kasztelan połaniecki kasztelan bełski (zm. 1585)

Anna Koniecpolska

Hieronim Zaklika Czyżowski (zm. 1615)

Mikołaj Zaklika Czyżowski chorąży chełmski (zm. 1627)

Elżbieta Czerna

Stanisław Zaklika

Anna Zakliczanka

Jan

Anna

Elżbieta Zborowska

Hieronim Zaklika Czyżowski

Aleksander Zaklika Czyżowski

Marcyan Prochański

Krzysztof Zaklika Czyżowski

Franciszek Zaklika Czyżowski

Magdalena Romerówna

Jan Stadnicki

Katarzyna Czyżowska

Zygmunt Zaklika Czyżowski

Aleksander Zaklika Czyżowski

Syn NN

Katarzyna Kuczkowska

Franciszek Zaklika Czyżowski

1.Antoni Szczepanowski chorąży czernichowski

Teresa Czyżowska

2.Antoni Morski stolnik owrócki

Zofia Czyżowska

Samuel Gosławski

NN Czyżowska

Stanisław Młodzianowski kasztelan lubaczowski

Zofia Strzyżewska

Jan Aleksander Zaklika Czyżowski kasztelan połaniecki (zm. 1761)

Andrzej Zaklika Czyżowski