Zamach stanu w Brazylii (1964)

Zamach stanu w Brazylii (1964)
zimna wojna
Ilustracja
Czołg M41 Walker Bulldog i inne pojazdy armii brazylijskiej w pobliżu Kongresu Narodowego Brazylii podczas zamachu stanu w 1964 r.
Czas

31 marca – 1 kwietnia 1964

Miejsce

Brazylia

Wynik

obalenie rządu João Goularta,
ustanowienie junty wojskowej

Strony konfliktu
Brazylia rząd BrazyliiBrazylia Brazylijskie Siły Zbrojne
Wsparcie:
 Stany Zjednoczone
Dowódcy
João GoulartHumberto de Alencar Castelo Branco
Artur da Costa e Silva
Olímpio Mourão Filho
brak współrzędnych

Zamach stanu w Brazylii w 1964 rokuprzewrót zbrojny, do którego doszło w dniach 31 marca – 1 kwietnia 1964 roku i w wyniku którego pozbawiono władzy prezydenta João Goularta, a na czele państwa stanęło wojsko.

Przyczynami zamachu były stale pogarszająca się sytuacja ekonomiczna państwa (m.in. wysoka inflacja), zacofanie technologiczne, korupcja, szereg niepopularnych reform (nacjonalizacja przemysłu naftowego, reforma rolna), silna opozycja w kręgach Kościoła katolickiego i sił zbrojnych, a przede wszystkim obawa zamachowców przed wprowadzeniem ustroju komunistycznego, do którego ich zdaniem miała prowadzić polityka Goularta.

Tymczasowym prezydentem kraju został Pascoal Ranieri Mazzilli, którego zaprzysiężono 2 kwietnia i który 15 kwietnia oddał władzę w ręce Humberto de Alencar Castelo Branco. João Goulart zbiegł 4 kwietnia do Urugwaju.

System rządów wojskowych miał być przejściowy[1] jednak szybko zmienił się w dyktaturę[2]. Reżim szeroko stosował represje polityczne względem swoich przeciwników, w tym artystów i dziennikarzy. W opozycji przeciw rządom wojskowym doszło do powstania zbrojnych ruchów partyzanckich[3][4]. Rząd Brazylii zobowiązał się w ramach operacji Kondor wyeliminować także opozycję na emigracji[5]. W 1967 roku w regionie Goiás rozpoczęła się regularna rebelia zorganizowana przez maoistowską KPB. Trwała ona do 1972 roku[6]. W większych miastach z kolei działalność rozpoczęły miejskie guerille w tym m.in. Armia Wyzwolenia Narodowego[7]. Pomimo brutalności i metod zbliżonych do totalitaryzmu, system na początku lat 70. zdobył poparcie sporego grona Brazylijczyków ze względu na ówczesny boom gospodarczy[8]. W 1973 r. Brazylia osiągnęła najwyższą na świecie stopę wzrostu dochodu narodowego w ciągu roku, który wyniósł 14%. W 1980 r. nadmiernie rozdmuchana gospodarka przeżyła załamanie, w wyniku którego stała się najbardziej zadłużonym krajem świata. Lata dyktatorskiej władzy skutecznie zniechęciły społeczeństwo. Mimo rozbicia wojsk partyzanckich, rząd kontynuował politykę represji (która wcześniej była argumentowana walką z rebelią)[9].

W obliczu narastającego kryzysu społecznego i serii porażek gospodarczych rządu generał Ernesto Geisel zgodził się na pewną liberalizację życia publicznego[10], w 1979 roku wprowadził on ustawę o amnestii która zapoczątkowała mozolny powrót do demokracji w okresie dekady lat 80. Dyktatura wojskowa rządziła Brazylią do 1985 roku, gdy prezydentem został Tancredo Neves, a w wyniku jego choroby i śmierci przed objęciem urzędu – José Sarney. W 1988 roku przyjęto nową konstytucję, która zlikwidowała pozostałości poprzedniego systemu.

Przypisy

  1. Gaspari, A Ditadura Envergonhada, s. 141–142.
  2. Gaspari, A Ditadura Envergonhada, s. 35.
  3. Richard Young, Odile Cisneros „Historical Dictionary of Latin American Literature and Theater” Scare Crow Press 2011, s.224
  4. Crocitti, John J. „Brazil Today; an Encyclopedia of Life in the Republic” ABC-Clio 2012 ISBN 978-0-313-34672-9 s. 395
  5. Laurence Burgorgue-Larsen & Amaya Úbeda de Torres „The Inter-American Court of Human Rights: Case Law and Commentary” Oxford University Press 2011 ISBN 978-0-19-958878-7 s.29
  6. Marcelo Ridenti , O fantasma da revolução brasileira, São Paulo: UNESP, 1993, s.232
  7. Rose, R. S. (2005). The unpast: elite violence and social control in Brazil, 1954-2000. Ohio University Press. s. 170–178. ISBN 978-0-89680-243-8.
  8. Crocitti 2012, s. 395-397
  9. Bradford Burns 1993, s. 457
  10. Fausto 1999, Rozdział 6 „The military government and the transition to democracy (1964-1984)

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
War tanks in Brasilia, 1964.jpg
A war tank (M41 Walker Bulldog) and other vehicles of the Brazilian Army near the National Congress of Brazil, during the Coup d'état of 1964 (Golpe de 64)