Zbigniew Kalemba

Zbigniew Kalemba
Ilustracja
Zbigniew Kalemba, 1981
Imię i nazwisko

Karol Zbigniew Kalemba

Data i miejsce urodzenia

8 listopada 1936
Mikołów

Data śmierci

25 lutego 2015

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianista, dyrygent, kompozytor

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Karol Zbigniew Kalemba[1] (ur. 8 listopada 1936 w Mikołowie, zm. 25 lutego 2015[1][2]) − polski kompozytor, pianista, dyrygent, pedagog.

Życiorys

Absolwent Państwowego Liceum Muzycznego w Katowicach oraz PWSM w Katowicach, w klasie fortepianu pod kierunkiem prof. Zbigniewa Śliwińskiego. Studia ukończył w roku 1961. Pierwsze kompozycje Zbigniewa Kalemby zostały nagrane w 1954 przez Orkiestrę Polskiego Radia w Katowicach. Współpracował jako solista i kompozytor z orkiestrami Jerzego Haralda i Stefana Rachonia. Dokonał wielu nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych. Jako pianista – solista, współpracował z Państwową Filharmonią Śląską w latach 1960−69, występując na wielu prestiżowych festiwalach krajowych i zagranicznych. W latach 1965-77 był leaderem Zespołu Tanecznego Polskiego Radia w Katowicach METRUM. W latach 1982−90 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Państwowej Operetki Śląskiej w Gliwicach, gdzie wraz z zespołem zrealizował 24 premiery, sprawując kierownictwo artystyczne 12 spektakli z polską premierą West Side Story L. Bernsteina, Dama z portretu R. Stolza. Pragnąc rozszerzyć tradycyjny repertuar operetkowy, w 1984 roku utworzył Scenę Eksperymentalną. Pierwszą premierą tej sceny było widowisko muzyczne Edwarda Bogusławskiego Sonata Belzebuba na podstawie sztuki Ignacego Witkiewicza. Ponadto w 1983 roku, za jego staraniem powstało Policealne Studium Wokalno-Baletowe, działające przy Operetce Śląskiej, kształcące adeptów scen muzycznych.

Rok 1959 był początkiem działalności pedagogicznej prof. Zbigniewa Kalemby. Wtedy to objął funkcję dyrektora Społecznego Ogniska Muzycznego w Tychach, prowadząc jednocześnie klasę fortepianu. W latach 1962−69 był zatrudniony w Państwowym Liceum Muzycznym w Katowicach, gdzie prowadził zespoły o profilu rozrywkowym oraz uczył fortepianu. Dalsza działalność pedagogiczna, począwszy od 1968 roku, wiązała się z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Katowicach (przekształconą w Akademię Muzyczną). Z jego inicjatywy powstało Studium Muzyki Rozrywkowej (1968), rok później przekształcone w samodzielny Wydział Muzyki Rozrywkowej jako pierwszy w kraju. Przez 12 lat pełnił funkcję dziekana tego Wydziału oraz kierownika Katedry Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. Prowadził równocześnie klasę aranżacji i kompozycji. Wśród jego absolwentów byli pedagodzy Instytutu Jazzu: prof. Andrzej Zubek, prof. Jerzy Jarosik, a także Sławomir Kulpowicz, Stanisław Sojka i inni. Big-Band PWSM pod jego dyrekcją wystąpił na wielu znaczących festiwalach jazzowych, zdobywając laury: na Jazz Jamboree (1976), w Pradze (1977), na festiwalach w USA (1978) – Reno (Nevada), Berkeley (California), Norymberga (1979). W 1983 Zbigniew Kalemba roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Prowadził kursy interpretacji jazzowej w kraju i za granicą, przewodniczył w konkursach muzycznych, był konsultantem szkolnictwa artystycznego I i II st. Departamentu Szkolnictwa Artystycznego Ministerstwa Kultury i Sztuki. Z katowicką uczelnią był czynnie związany do 2002 roku. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach[3].

Grób Zbigniewa Kalemby na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach

Działalność dydaktyczna związana z innymi uczelniami

  • 1972−1982 Filia Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie
  • 1997−2010 Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie (późniejszy Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza) – stanowisko dziekana Wydziału Wychowania Artystycznego (późniejszego Wydziału Sztuki)

Twórczość

Ponad 300 kompozycji, w tym także dzieła symfoniczne:

  • Fantazja na fortepian i orkiestrę symfoniczną,
  • Suita na fortepian i orkiestrę,
  • Trzy momenty na orkiestrę smyczkową, harfę i perkusję,
  • Skryte marzenia,
  • Reminiscencje.

Muzyka do filmów:

  • Czerwone i złote,
  • Ostatni po Bogu,
  • Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię,
  • Cała naprzód,
  • Struktura kryształu (reż. Krzysztof Zanussi).

Zbiór etiud jazzujących oraz Wesoła suita na akordeon – utwory wydane w 1994 i 1995 roku (jako materiał dydaktyczny) przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Częstochowie.

Nagrody

Zbigniew Kalemba był pionierem wprowadzenia na uczelnie szeroko rozumianej muzyki rozrywkowej i jazzowej. Dzięki powstaniu Wydziału Jazzu w katowickiej uczelni nastąpił niezwykły rozwój kształcenia w dziedzinie muzyki rozrywkowej i jazzowej. Na przestrzeni wielu lat wykształciły się pokolenia wybitnych artystów krajowej i międzynarodowej sceny muzycznej.

Dyskografia

Przypisy

  1. a b Karol Kalemba, nekrologi.wyborcza.pl, 27 lutego 2015 [dostęp 2015-02-27] (pol.).
  2. Zmarł muzyk i pedagog prof. Zbigniew Kalemba, polskieradio.pl, 25 lutego 2015 [dostęp 2015-02-27] (pol.).
  3. Polacy związani z muzyką, zmarli w 2015 roku. W: muzykapolska.org.pl [on-line]. Instytut Muzyki i Tańca. [dostęp 2020-05-15].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Grób Zbigniewa Kalemby.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Zbigniewa Kalemby na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach