Zborów

Zborów

Зборів

Ratusz w Zborowie
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	zborowski
Wysokość	346 m n.p.m.
Populacja (2017) • liczba ludności	6691
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Zborów
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zborów
49°39′N 25°09′E/49,650000 25,150000
Portal Ukraina

Dawny herb Zborowa

Zborów (ukr. Зборів, Zboriw) – miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, siedziba rejonu zborowskiego. W 2017 roku liczył ok. 6,7 tys. mieszkańców^[1].

Historia

Według podań na miejscu współczesnego miasta istniała miejscowość Werchostaw, która miała zostać zniszczona podczas najazdu tatarskiego w roku 1241. Zborów został założony przez szlachtę przybyłą z Wielkopolski i swą nazwę wziął od pierwszych właścicieli Zborowskich herbu Jastrzębiec. W roku 1639 nadano prawa miejskie. W 1649 roku nastąpiło oblężenie obozu wojsk koronnych z królem Janem Kazimierzem przez wojska kozacko-tatarskie zakończone rozejmem – tzw. ugodą zborowską.

Od 1642 roku miejscowość należała do Sobieskich, od 1740 roku – do Radziwiłów, a od 1760 roku – do Bielskich.

Przez pewien czas Zborów jako miasteczko wchodził w skład obwodu złoczowskiego w Królestwie Galicji i Lodomerii^[2].

W 1890 pożar zniszczył miasteczko^[3]. Pod koniec XIX w. przedmieście miejscowości nosiło nazwę Zagrobela^[4].

W roku 1913 miasto liczyło 6000 mieszkańców, w tym 1300 Polaków, 2400 Rusinów i 2300 Żydów. W czasie I wojny światowej miały miejsce ciężkie walki między legionistami czeskimi i słowackimi a armią austro-węgierską, tzw. bitwa pod Zborowem 2 czerwca 1917.

W dwudziestoleciu międzywojennym Zborów leżał w granicach Polski i był siedzibą gminy Zborów i powiatu zborowskiego w województwie tarnopolskim. W 1921 roku liczył 3730 mieszkańców, w tym 1653 Polaków, 1617 Ukraińców, 459 Żydów i 1 Serba^[5]. W okresie tym działały w mieście liczne towarzystwa ukraińskie m.in. „Proswita”, „Ridna szkoła” i „Silśkyj hospodar”.

W 1939 r. miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną. 3 lipca 1941 r. do Zborowa wkroczyły wojska niemieckie. Tego samego dnia żołnierze dywizji SS Wiking, rzekomo w odwecie za sowieckie zbrodnie, zabili w mieście 600–830 Żydów. 1 grudnia 1942 r. na podstawie rozporządzenia Hansa Krügera utworzono w Zborowie getto, w którym umieszczono około 3 tys. Żydów. 9 kwietnia 1943 r. 2,3 tys. mieszkańców getta zostało rozstrzelanych przez policję bezpieczeństwa z Tarnopola przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji. Ostatecznie getto zlikwidowano 5 czerwca 1943, zabijając pozostałych jeszcze przy życiu Żydów^[6].

Religia

• Sobór Prokatedralnyy Przemienienia naszego Pana i Zbawiciela Jezusa Chrystusa (greckokatolicki)
• Cerkiew greckokatolicka nowomęczenników ludu ukraińskiego (pierwotnie kościół św. Anny^[7]).

Pobliskie miejscowości

• Busk
• Olejów
• Tarnopol, 50 km, wsch.
• Pomorzany, 25 km, zach.

Urodzeni w Zborowie

• Korneli Juliusz Heck (1860–1911) – pedagog, edytor, historyk^[8]
• Rudolf Kostecki (ur. 25 stycznia 1894, zm. ?) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
• Mikołaj Skorodyński – duchowny greckokatolicki^[9].

Galeria

• 

  Ratusz w Zborowie

• 

  Polski pomnik Poległym za Ojczyznę

• 

  Pomnik Bohdana Chmielnickiego

• 

  Cerkiew gr.kat. (dawniej kościół)

• 

  Pomnik żołnierzy czesko-słowackich, 1917

Zobacz też

• bitwa pod Zborowem, 1649

Przypisy

Bibliografia

• Michał Baliński, Tymoteusz Lipiński: Zborów. [W:] Starożytna Polska pod względem historycznym, geograficznym, i statystycznym. T. 2. Cz. 2. Warszawa, 1845, s. 586–589.

Linki zewnętrzne

• fotografie Zborowa
• Zborów 2.) Z., miasteczko w pow. złoczowskim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 525 .
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona