Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie kowelskim

Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie kowelskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich i miejscowego ukraińskiego chłopstwa (tzw. czerni) na głównie polskiej ludności cywilnej podczas rzezi wołyńskiej w powiecie kowelskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.

Natężenie mordów w powiecie kowelskim to lipiec 1943 r. W 5 miejscowościach zginęło powyżej 100 osób, w tym w Gaju 600 Polaków. Na terenie powiatu kowelskiego ofiarą zbrodni padło 3747-3753 osób (ustalona, minimalna liczba ofiar). Polacy ginęli w 154 miejscowościach. Ponadto zginęło co najmniej 14 Czechów, 139 Żydów, 260 Ukraińców, 6 Rosjan. Ustalono 74 sprawców zbrodni. W co najmniej 22 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 2 kościoły i 3 kaplice.

Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców[1] wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.

Ogółem nacjonaliści zniszczyli 62 osiedla polskie[1].

Miejsca zbrodni i liczba ofiar

  • Kowel - ofiarą nacjonalistów ukraińskich padło 44 Polaków, 1 Ukrainiec

gmina Datyń

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Doszno54 Polaków
Synowo15 Polaków i Ukraińców
Wielimcze7 Polaków, 2 Rosjan
ZamszanyLiczba ofiar nieznana

gmina Górniki

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Smolna3 Polaków

gmina Hołoby

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Brzuchowicze4 Polaków
Byteń2 Polaków, 2 Ukraińców
Dementjanówka2 Polaków
majątki Gończy Bród14 Polaków, 1 Rosjanin
wieś Gończy Bród5 Polaków
Hołoby14 Polaków, 24 Żydów
KalinownikLiczba ofiar nieustalona
Majdan1 Polak
Makowiszcze2 Polaków
Mały Porsk6 Polaków
Nowa Dąbrowa15 Polaków
Pasieka1 Polak
Peresieka2 Polaków
Popowicze10 Polaków
Radoszyn13 Polaków
Stachów83 Polaków
Żmudcze52 Polaków

gmina Krymno

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Krymno40 Polaków

gmina Kupiczów

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Adamówka64 Polaków
Aleksandrówka80 Polaków, 4-osobowa rodzina polsko-czeska, 1 Gruzin
Aleksandrówka-Holendry7 Polaków
Antonówka18 Polaków
Berestowa5 Polaków
Budki35 Polaków
Czernijów15 Polaków, 1 Ukrainiec
Dażwa3 Polaków
Kupiczów2 Polaków, 14 Żydów, 14 Czechów
Leżachów6 Polaków
Łowiszcze20 Polaków
Michałówka58 Polaków
Miedzików7 Polaków
Moczułki17 Polaków
majątek Nowy Dwór36 Polaków
wieś Nowy Dwór2 Polaków
majątek NyryLiczba ofiar nieznana
wieś Nyry1 Polak
Ozierany22 Polaków
Peresieka6 Polaków
Popielówka1 Polak, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Sieniawka20 Polaków
Suszybaba8 Polaków
Swinarzyn36 Polaków
Wiktorówka102 Polaków
WołosówkaLiczba ofiar nieznana

gmina Lubitów

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Bielin4 Polaków
Budyszcze8 Polaków
Gruszówka29 Polaków
Janówka48-49 Polaków
KajetanówkaLiczba ofiar nieznana
Kołodeżno11 Polaków
Lubitów1 Polak, 4-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Marianówka4 Polaków
PeresiekaLiczba ofiar nieznana
Piórkowicze12 Polaków
Radoml43-48 Polaków
majątek RokitnicaLiczba ofiar nieznana
wieś Rokitnica1 Polak
Steble3 Polaków
Wołoszki6 Polaków
WoronnaLiczba ofiar nieznana
Worona7 Polaków

gmina Maciejów

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Maciejów8 Polaków
Siomaki36 Polaków
Smidyn4 Polaków

gmina Maniewicze

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Czerewacha80 Polaków
Dobrowica1 Polak
Gródek2 Żydów
Laski42 Polaków
Łosze4 Polaków
Majdan16 Polaków
osada Maniewicze5 Polaków
wieś Maniewicze1 Polak
Okońsk7 Polaków
Podiwanówka24 Polaków

gmina Niesuchojeże

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Dorotyszcze1 Polak, 12 Ukraińców
Grabów12 Polaków
Huszyn2 Polaków
Myślina30 Polaków, 16 Żydów
Niesuchojeże1 Ukrainiec
ObłapyLiczba ofiar nieznana
Skulin1 Polak

gmina Powórsk

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Cegielnia24 Polaków, 1 Żyd
Dubniki10 Polaków
Górno4 Polaków
Hrywiatki6 Polaków
Hulewicze20 Polaków
Koleszów4 Polaków
Koźlenicze20 Polaków
Krzeczewicze8 Polaków
Łukówka8 Polaków
Powórsk29 Polaków, 4 Żydów
Sitowicze14 Polaków
Ratno1 Polak, liczba ofiar narodowości żydowskiej nieznana

gmina Siedliszcze

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Czeremszanka163 Polaków
gajówka pomiędzy wsiami Myzowo i Sekoń4 Polaków, 1 Rosjanin
kolonia Piaseczno94 Polaków
wieś PiasecznoLiczba ofiar nieznana
Pieńkówka8 Polaków
Sekoń6 Polaków
Wyżwa16 Ukraińców

gmina Stare Koszary

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Kleczkowicze1 Polak
Klewieck2 Ukraińców
majątek Lubliniec3 Polaków
wieś i kolonia Lubliniec1 Polak
Rudniki21 Polaków
Różyn6 Polaków, 4 Ukraińców
Truskoty14 Polaków

gmina Turzysk

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Batyń9 Polaków
Bobły4 Polaków
Budy Ossowskie289 Polaków
Dąbrowa5 Polaków
Dobrzyńsk14 Polaków
Hirki1 Polak
Julianów13 Polaków
Klusk9 Polaków
Kowalówka21 Polaków, 1 Ukrainiec
Kustycze53 Polaków
Lityn73 Polaków, 6 Ukraińców
Łuczyce4 Polaków, 1 Ukrainiec
Obeniże44 Polaków
Osiecznik43 Polaków, 8 Ukraińców
Ossa4 Polaków
Radowicze37 Polaków
Rewuszki22 Polaków
Stawek2 Polaków
Syczycha1 Polak
Tuliczów4 Żydów
Turzysk8 Polaków
Turzysk Przedmieście1 Polak
kolonia Wierbiczno84 Polaków
wieś i majątek Wierbiczno10 Polaków
Wólka Wierbiczańska5 Polaków
Zadyby2 Polaków
Zielona2 Polaków

gmina Wielick

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Dembówka6 Polaków
Duży Porsk7 Polaków
Gaj600 Polaków, 1 Ukrainiec
Iwanówka10 Polaków
Janówka12 Polaków, 1 Ukrainiec
Kaszówka5 Ukraińców
Kuchary15 Polaków
Litogoszcze16 Ukraińców
kolonia Mielnica40 Polaków
miasteczko Mielnica105 Polaków, 1 Ukraińców
Miryn10 Polaków
Podlisy2 osoby z rodziny polsko-ukraińskiej
Podryże97 Polaków
Rudka Miryńska1 Polak
Sielce2 Polaków
Skalenica43 Polaków
Sucha Łoza71 Polaków, 2 Ukraińców
Wielick47 Polaków, 4 Żydów
kolonia Wólka Porska21 Polaków

gmina Zabłocie

Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Zabłocie1 Polak

Zbrodnie w nieustalonych miejscach

W nieustalonych miejscach powiatu kowelskiego zginęło również co najmniej 40 Polaków, 181 Ukraińców, 70 Żydów, 3 Rosjan.

Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie kowelskim

FunkcjaImię, nazwisko i pseudonimOkres działalności
przewodniczący okręguKulisz "Jaszczur"1942-1943
przewodniczący okręguHryhoryj Lewczuk "Burlij"1943-1944
okręgowy referent SB w KowluIwan Demczuk "Gonta"1943-1944
okręgowy referent SBAndrij Michalewycz "Kos"1943
kuszczowy bojówki w TurzyskuIwan Wasyliuk "Metełyk"

Przypisy

  1. ↑ a b Władysław Filar, Wydarzenia Wołyńskie 1939-1944, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008 s. 400

Bibliografia

  • Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko: Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia : 1939–1945. Warszawa: von borowiecky, 2000. ISBN 83-87689-34-3.
Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich według powiatu
województwo wołyńskie
województwo lwowskie
  • bóbrecki
  • brzozowski
  • dobromilski
  • drohobycki
  • gródecki
  • jarosławski
  • jaworowski
  • kolbuszowski
  • krośnieński
  • leski
  • lubaczowski
  • lwowski
  • łańcucki
  • mościski
  • niżański
  • przemyski
  • przeworski
  • rawski
  • rudecki
  • rzeszowski
  • samborski
  • sanocki
  • sokalski
  • tarnobrzeski
  • turczański
  • żółkiewski
województwo tarnopolskie
województwo stanisławowskie

OUN-r Flag 1941.svg

  • Patrz również: Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich dokonane na obywatelach polskich, Polska samoobrona na Kresach Płd.-Wsch.

Media użyte na tej stronie

OUN-r Flag 1941.svg
Flag of Bandera group of Organization of Ukrainian Nationalists (OUN-B) adopted in April 1941