Zelandia (mikrokontynent)

Zelandia
Ilustracja
Topografia Zelandii
Państwo Nowa Zelandia
Terytoria niesamodzielne:
 Nowa Kaledonia
 Norfolk,
 Wyspy Morza Koralowego
Powierzchniawynurzone: 286 655 km²;
całość: ok. 4 900 000 km²[1]
MiejscowościMiasta Nowej Zelandii: Auckland, Manukau, Christchurch;
Miasta Nowej Kaledonii: Numea
Wysokośćmax: 3724 m n.p.m., Góra Cooka
Rodzaj obiektumikrokontynent / kontynent[1]
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Zelandia”
Ziemia40°00′S 170°00′E/-40,000000 170,000000
Mapa
Mapa południowej części mikrokontynentu

Zelandia (ang. Zealandia) – mikrokontynent leżący na wschód od Australii, którego około 94% powierzchni znajduje się pod wodą. Jego lądy stanowią przede wszystkim archipelag Nowa Zelandia i Nowa Kaledonia wraz z przybrzeżnymi wyspami (m.in. Wyspy Lojalności, Île des Pins, Wyspy Chesterfield), oprócz nich mniejsze wyspy jak australijskie Norfolk i Lord Howe. W 2017 roku grupa naukowców (m.in. Nick Mortimer) postulowała, aby uznać go za odrębny kontynent. Według takiego podejścia stanowiłby najmniejszy pod względem wielkości kontynent[1].

Odrębność Zelandii przypuszczalnie rozpoczęła się od subdukcji płyty Phoenix pod płytę antarktyczną w ówczesnej wschodniej Gondwanie. Wówczas region ten uległ wypiętrzeniu, a następnie, na skutek kolejnych ruchów tektonicznych, oderwaniu od głównego kontynentu[2].

Przypisy

  1. a b c Nick Mortimer i inni, Zealandia: Earth’s Hidden Continent, „GSA Today”, 27 (3), Towarzystwo Geologiczne Ameryki, marzec 2017, ISSN 1052-5173 [dostęp 2017-02-15] (ang.).
  2. Bruce P. Luyendyk. Hypothesis for Cretaceous rifting of east Gondwana caused by subducted slab capture. „Geology”. 23 (4), s. 373–376, 1995. DOI: 10.1130/0091-7613(1995)023<0373:HFCROE>2.3.CO;2 (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
Flag of Norfolk Island.svg
Autor: unknown, Licencja: CC0
Land ocean ice 2048.jpg
Autor: NASA Goddard Space Flight Center Image by Reto Stöckli (land surface, shallow water, clouds). Enhancements by Robert Simmon (ocean color, compositing, 3D globes, animation). Data and technical support: MODIS Land Group; MODIS Science Data Support Team; MODIS Atmosphere Group; MODIS Ocean Group Additional data: USGS EROS Data Center (topography); USGS Terrestrial Remote Sensing Flagstaff Field Center (Antarctica); Defense Meteorological Satellite Program (city lights)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
widok na Ziemię
Zealandia topography.jpg
Topographical map of the Zealandia continent.