Zespół Weilla-Marchesaniego
Zespół Weilla-Marchesaniego (ang. Weill-Marchesani syndrome, WMS) – rzadki, uwarunkowany genetycznie zespół wad wrodzonych, na który składają się niskorosłość, brachydaktylia, sztywność stawów i charakterystyczne wady narządu wzroku: mikrosferofakia (zbyt mała soczewka oka ma dodatkowo nieprawidłowy kształt), ektopia soczewki, ciężka krótkowzroczność i jaskra wrodzona. Dziedziczenie jest najczęściej autosomalne recesywne, rzadziej autosomalne dominujące.
Historia
Chorobę opisał jako pierwszy w 1932 roku francuski okulista Georges Weill u ośmiu swoich pacjentów[1]. W 1939 roku kolejny opis przedstawił niemiecki okulista Oswald Marchesani[2]. Przez pewien czas w użyciu była nazwa "zespołu Marchesaniego", ale przypomnienie pracy Weilla spowodowało, że do eponimu dodano też, w uznaniu pierwszeństwa, jego nazwisko. W 1955 Kloepfer i Rosenthal opisali dużą rodzinę z Luizjany, w której dodatkowo stwierdzili niskorosłość jako cechę heterozygotyczności względem allelu determinującego chorobę u homozygot[3]. Wyjaśnienie natury genetycznego podłoża choroby doprowadziło do odkrycia, że zespół Weilla-Marchesaniego jest heterogennym etiologicznie zespołem, wywołanym przez mutacje w dwóch różnych genach: postać dziedziczona autosomalnie recesywnie przez mutacje w genie ADAMTS10, postać autosomalnie dominująco w genie FBN1. Mutacje w tym samym genie odpowiadają za fenotyp zespołu Marfana, zatem postać AD zespołu Weilla-Marchesaniego i zespół Marfana są schorzeniami allelicznymi.
Objawy i przebieg
Na obraz kliniczny zespołu składają się:
- brachydaktylia, nieprawidłowości śródręcza
- wady soczewki: mikrofakia, afakia, stożek soczewki
- zwichnięcie soczewki
- jaskra wrodzona
- zaćma
- miopatia
- niskorosłość lub karłowatość
- krótka szyja
- wady żeber, szeroka klatka piersiowa (puklerzowata)
- brachycefalia, płaska potylica, okrągła twarz
- wrodzone wady serca (stenoza zastawki płucnej, niedomykalność zastawki mitralnej, stenoza aortalna, przetrwały przewód tętniczy, ubytek przegrody międzykomorowej)
- utajony rozszczep kręgosłupa
- niekiedy łagodnego stopnia upośledzenie umysłowe.
Rozpoznanie
Możliwa jest diagnostyka prenatalna.
Etiologia
Postać dziedziczona autosomalnie recesywnie (częstsza) spowodowana jest mutacjami w obu allelach genu ADAMTS10 w locus 19p13.3-p13.2[4]. Kodowane przez ten gen białko ADAMTS10 należy do proteaz macierzy pozakomórkowej (A Disintegrin and Metalloproteinase with Thrombospondin Motifs[5]), a jego gen ulega ekspresji w skórze, płodowych chondrocytach i w tkance mięśnia sercowego (zarówno płodowej jak i dojrzałej). Badania mikroskopii elektronowej ujawniły nieprawidłowości w macierzy pozakomórkowej skóry u pacjentów z WMS. Postać dziedziczona autosomalnie dominująco związana jest z mutacją w jednym z alleli genu FBN1 w locus 15q21.1, kodującego fibrylinę-1[6]. Część przypadków jest sporadyczna (niedziedziczona). Heterozygoty względem zmutowanego allela ADAMTS10 mogą mieć część nieprawidłowych cech zespołu, w tym niskorosłość i brachydaktylię.
Leczenie i rokowanie
Rokowanie jest dobre. Pacjenci z rozpoznanym zespołem Weilla-Marchesaniego powinni być objęci staranną opieką okulistyczną, w sztywności stawowej zalecana jest fizjoterapia.
Przypisy
- ↑ Weill G. Ectopie des cristallins et malformations générales. „Annales d’oculistique”. 169, s. 21-44, 1932.
- ↑ O. Marchesani: Brachydaktylie und angeborene Kugellinse als Systemerkrankung. Klinische Monatsblätter für Augenheilkunde, Stuttgart, 1939, 103: 392-406.
- ↑ H. W. Kloepfer, S. W. Rosenthal: Possible genetic Carriers in the spherophakia-brachymorphia syndrome. American Journal of Human Genetics 7, ss. 398-425 (1955)
- ↑ Nathalie Dagoneau i inni, ADAMTS10 mutations in autosomal recessive Weill-Marchesani syndrome, „American Journal of Human Genetics”, 75 (5), 2004, s. 801-806, DOI: 10.1086/425231, PMID: 15368195, PMCID: PMC1182109.
- ↑ Ekaterini Tsilou, Ian M. MacDonald, Weill-Marchesani Syndrome, „GeneReviews™ [Internet]”, Seattle (WA): University of Washington, Seattle, 2013, PMID: 20301293.
- ↑ L. Faivre i inni, In frame fibrillin-1 gene deletion in autosomal dominant Weill-Marchesani syndrome, „Journal of Medical Genetics”, 40 (1), 2003, s. 34-36, DOI: 10.1136/jmg.40.1.34, PMID: 12525539.
Linki zewnętrzne
- WEILL-MARCHESANI SYNDROME, AUTOSOMAL RECESSIVE w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
- WEILL-MARCHESANI SYNDROME, AUTOSOMAL DOMINANT w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
- Weill-Marchesani syndrome w bazie Who Named It (ang.)
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.The patient was a six-year-old female with dislocated lenses. The lenses were dislocated laterally and posteriorly ([1]). The patient was considered to be a dwarf ([2]). The presumptive diagnosis was Marchesani syndrome. At eight years of age, the vision in the right eye was 20/70 and the left eye was 20/200. There appeared to be spherophakia and the dislocated lenses were again noted. At 10-years of age, it was apparent that the patient was extremely short in stature.
The patient was a six-year-old female with dislocated lenses. The lenses were dislocated laterally and posteriorly ([1]). The patient was considered to be a dwarf ([2]). The presumptive diagnosis was Marchesani syndrome. At eight years of age, the vision in the right eye was 20/70 and the left eye was 20/200. There appeared to be spherophakia and the dislocated lenses were again noted. At 10-years of age, it was apparent that the patient was extremely short in stature.