Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej (ZHR) – organizacja harcerska, powołana 12 lutego 1989 przez instruktorów z terenu całej Polski. Powstała, aby zjednoczyć wysiłki niezależnych środowisk harcerskich poprzez powołanie alternatywnej ogólnopolskiej organizacji harcerskiej.

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej odwołuje się do tradycji ideowej skautingu i polskiego harcerstwa, kontynuuje zasady programowe, metodyczne i organizacyjne Związku Harcerstwa Polskiego lat 1918–1939 oraz twórczo rozwija dorobek niezależnych środowisk harcerskich działających po 1945 w ZHP i poza nim. ZHR używa tradycyjnego hymnu, odznak oraz Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego. Lilijka harcerska będąca symbolem ZHR (tradycyjna lilijka przepasana w węźle biało-czerwoną szarfą) została zaprojektowana w 1989 przez hm. Małgorzatę Wojtkiewicz z Sopotu.

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej to wspólnota przyjaciół – dzieci, młodzieży i dorosłych, która w oparciu o wartości chrześcijańskie, poprzez przykład własny instruktorek i instruktorów harcerskich, pracę nad sobą, służbę, przygodę oraz inne elementy metody harcerskiej wychowuje człowieka pełnego radości życia, odpowiedzialnego za Polskę i gotowego podjąć wyzwania współczesności.

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej jest organizacją non-profit, od 20 kwietnia 2004 zarejestrowany jest jako organizacja pożytku publicznego. Związek opiera swoją działalność wychowawczą na społecznej pracy członków. Związek jest niezależny organizacyjnie i ideowo od jakiejkolwiek partii politycznej^[1]. Związek od kilkunastu lat współpracuje z Confederation of European Scouts posiadając tam status członka współpracującego (ang. associate member)^[2], a także uczestniczy w organizowanym przez nich co cztery lata Eurojamie. ZHR od wielu lat współpracuje z organizacjami harcerskimi poza granicami kraju, w tym Związkiem Harcerstwa Polskiego działającym poza granicami kraju, Związkiem Harcerstwa Polskiego na Litwie i Harcerstwem Polskim na Ukrainie, czego owocem było podpisanie 14 października 2017 roku w Krakowie Porozumienia Organizacji Harcerskich^[3].

Historia

• 11 listopada 1988 – środowisko Ruchu Harcerskiego z Trójmiasta wystąpiło z ZHP i utworzyło wspólnie z drużynami ze Szczecina i ziemi kłodzkiej Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej tzw. mały ZHR.
• 12 lutego 1989 – 51 instruktorów Ruchu (RHR) i innych organizacji alternatywnych spotkało się w celu utworzenia nowej organizacji harcerskiej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej (ZHR). Powołano 10-osobową Komisję Organizacyjną.Komisję organizacyjną tworzyli: Monika Figiel, Marek Frąckowiak, Marek Gajdziński, Jarosław Janas, Grzegorz Nowik, Krzysztof Stanowski, Andrzej Suchocki, Kazimierz Wiatr, Wojciech Wróblewski i Jacek Zaucha.
  • Członkowie komitetu założycielskiego: Krzysztof Baldy, Henryk Baniowski, Piotr Bąk, Grażyna Broniewska, Stanisław Broniewski „Orsza”, Jerzy Bukowski, Michał Butkiewicz, Michał Rzepiak, Jacek Kaszuba, Jacek Chodorski, Stanisław Czopowicz, Monika Figiel, Marek Frąckowiak, Maria Furmanek, Marek Gajdziński, Michał Guć, Wojciech Hausner, Jarosław Janas, Wiesław Jasiński, Krzysztof Krzyżanowski, Jarosław Kurek, Tomasz Maracewicz, Jerzy Miecznikowski, Józef Mitka, Jacek Milewski, Tomasz Milewski, Aleksander Motała, Jarosław Mularczyk, Maciej Musiał, Jan Nicał, Grzegorz Nowik, Dariusz Nowiński, Jan Pastwa, Jerzy Parzyński, Wincenty Pawlaczyk, ks. Wojciech Pietrzak, Andrzej Sadłowski, Hubert Sarrazin, Jarosław Skorulski, Krzysztof Stanowski, Marek Stępa, Tomasz Strzembosz, Andrzej Suchocki, Zbigniew Szymański, Wiesław Turzański, Ewa Urbańczyk, Marek Ważbiński, Ryszard Wcisło, Kazimierz Wiatr, Paweł Wieczorek, Wojciech Wróblewski, Jacek Zaucha i Maria Żychowska (w sumie 51 osób).
  • Podczas tego spotkania dwóch przedstawicieli opozycji harcerskiej uczestniczących w rozmowach „Okrągłego Stołu” – Marka Frąckowiaka i Wojciecha Wróblewskiego – upoważniono do reprezentowania tam ZHR.
• 25 lutego 1989 – powołanie do życia ZHR.
• 1–2 kwietnia 1989 – I Zjazd ZHR w Sopocie. Przewodniczącym Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej został Tomasz Strzembosz, Naczelnikiem Krzysztof Stanowski. Uchwalono statut z dwiema rotami Przyrzeczenia (także dla niewierzących).
• 23 kwietnia 1990 – sąd wojewódzki dla miasta Warszawy dokonał rejestracji ZHR.
• 30 listopada – 2 grudnia 1990 II Zjazd ZHR (we Wrocławiu), na którym przyjęto poprawioną wersję statutu z jedną rotą Przyrzeczenia i Prawa oraz rozdziałem organizacji na męską i żeńską.
• sierpień 1991 – Jubileuszowy Zlot 90-lecia Harcerstwa w Olsztynie. Zlot połączony był z udziałem w Światowych Dniach Młodzieży w Częstochowie.
• 3 października 1992 – Zjednoczenie ZHR i ZHP r. zał. 1918.
• 23 listopada 1997 – Zjednoczenie ZHR i POH.
• 3–15 sierpnia 1999 – Jubileuszowy Zlot X-lecia ZHR w okolicach Lednicy.
• 28 lipca – 2 sierpnia 2004 – Z okazji 60 rocznicy wybuchu powstania warszawskiego równolegle zorganizowane zostały: III Narodowy Zlot Organizacji Harcerzy (miejsce zlotowe – Park Skaryszewski) oraz Zlot Organizacji Harcerek „Bądź Gotów”.
• 3–9 sierpnia 2009 – w Koronowie koło Bydgoszczy odbywa się Jubileuszowy Zlot XX-lecia ZHR.
• 2011 – Obchody 100-lecia harcerstwa:
  • 20–22 maja – Instruktorska Wyprawa do Lwowa „Powrót do źródeł”.
  • 25–28 sierpnia – Jubileuszowy Zlot Stulecia Harcerstwa „Całym Życiem – Przygoda XXI” w Krakowie.
• 25 lipca-2 sierpnia Zlot ZHR na ŚDM w Krakowie.
• 2019 – Jubileuszowy Zlot 30-lecia Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej w Rybakach k.Olsztyna

Metoda Harcerska

Praca wychowawcza prowadzona jest w oparciu o metodę harcerską w odrębnych organizacjach harcerek i harcerzy. Związek modyfikuje swój program i sposoby działania, aby odpowiadać na wyzwania zmieniającej się rzeczywistości.

Zbiórki odbywają się regularnie w grupach metodycznych podzielonych programowo oraz wiekowo odpowiadając na wyzwania wychowawcze rozwoju psychofizycznego młodego człowieka.

Zuchy/Zuchenki: 6–11 lat

Harcerze/Harcerki: 11–15 lat

Wędrownicy/Wędrowniczki: 15–18 lat

Harcerze Starsi/Harcerki Starsze: 18–30 lat

Sylwetka Instruktora ZHR

Instruktor dba o rozwój własny, odkrycie własnego powołania i wytrwale dąży do wyznaczonych przez siebie celów. Jest chrześcijaninem, zna zasady swojej wiary i pogłębia je, żyje nauką Kościoła. Jest patriotą aktywnie służy swojemu krajowi, uczestniczy w życiu kraju, zna jego historię. Dąży do ideału zawartego w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim, zna i stosuje odpowiednią metodę harcerską.

Służba

Elementem wychowania harcerskiego ZHR jest służba rozumiana jako wyraz czynnej chęci niesienia pomocy bliźnim. Drużyny harcerskie zrzeszone w ZHR pełnią służbę na rzecz wybranych przez siebie podmiotów.

Szczególną formą służby z wieloletnią tradycją jest Biała Służba jako służba pomocnicza pielgrzymom podczas pielgrzymek papieskich. Stała się elementem kształtującym ZHR i znakiem rozpoznawczym organizacji. Biała służba w istotny sposób skupiła i zintegrowała harcerstwo, które skrystalizowało się w formie RHR-u, stając się ważnym elementem rodowodu ZHR. Wydarzeniami, gdzie harcerze pełnią służbę przede wszystkim polegającą na zabezpieczeniu medycznym są Światowe Dni Młodzieży.

ZHR od początku istnienia poprzez Referat Wschód gromadzący różne środowiska z całej Polski angażował się we współpracę z polskimi organizacjami harcerskimi w krajach byłego ZSRR. Działanie przyniosło efekt w postaci wsparcia kształceniowego oraz wymiany metodycznej i programowej. Ważnym elementem działania Referatu Wschód stało się pełnienie służby na rzecz rodaków mieszkających poza granicami Polski.

Władze

• Władze naczelne:
  • Zjazd ZHR – najwyższa władza ZHR, zwoływany jest co 2 lata
  • Rada Naczelna ZHR – składająca się z: 22 członków wybranych przez Zjazd ZHR, Przewodniczącego ZHR, Naczelniczki Harcerek, Naczelnika Harcerzy oraz 12 przewodniczących zarządów okręgów
  • Naczelnictwo ZHR – zarząd ZHR, Skład: Przewodniczący ZHR, Naczelniczka Harcerek, Naczelnik Harcerzy oraz 8 członków wybranych przez Radę Naczelną w tym: 2 wiceprzewodniczących, Sekretarz Generalny ZHR, Naczelny Kapelan, Skarbnik i Komisarz Zagraniczny
  • Przewodniczący ZHR
  • Naczelniczka Harcerek ZHR
  • Naczelnik Harcerzy ZHR,
  • Komisja Rewizyjna ZHR – 9 członków wybranych przez Zjazd ZHR kontroluje działalność władz Związku oraz jednostek organizacyjnych pod względem przestrzegania przez nie Statutu, regulaminów Związku oraz powszechnie obowiązujących przepisów prawa, kontroluje gospodarkę majątkową Związku, oraz przedstawia władzom Związku i jednostkom organizacyjnym informacje, zalecenia, i wnioski wynikające z kontroli.
  • Sąd Harcerski ZHR – 5 członków wybranych przez Zjazd ZHR rozpatruje apelacje członków Związku, usuniętych ze Związku lub w inny sposób ukaranych dyscyplinarnie przez władze, rozstrzyga wszelkie spory między członkami Związku oraz między tymi członkami a władzami Związku oraz spory majątkowe pomiędzy okręgami ZHR posiadającymi osobowość prawną oraz pomiędzy tymi okręgami a Związkiem.
    

    Siedziba Związku przy ul. Litewskiej 11/13 w Warszawie
• Władze okręgu:
  • zjazd okręgu ZHR
  • zarząd okręgu ZHR
  • komendantka chorągwi harcerek ZHR
  • komendant chorągwi harcerzy ZHR
  • komisja rewizyjna okręgu ZHR – 3 członków wybieranych na zjeździe okręgu
• obwody ZHR

Aktualne Władze Naczelne

• hm. Karol Siergiej – Przewodniczący ZHR
• hm. Justyna Kralisz – Naczelniczka Harcerek ZHR
• hm. Michał Markowicz – Naczelnik Harcerzy ZHR
• hm. Małgorzata Siergiej – wiceprzewodnicząca ZHR
• hm. Magdalena Ryniak – wiceprzewodnicząca ZHR
• hm. Wiesław Turzański – sekretarz generalny ZHR
• hm. Monika Kobus – skarbnik ZHR

Struktura organizacyjna i liczebność

Liczba harcerek i harcerzy w ZHR wynosiła w:

• 2017 – 18741 (11 194 harcerek^[4] i 7547 harcerzy^[5])
• 2015 – 16730 (10 337 harcerek^[4] i 6393 harcerzy^[5])

Zloty

Zloty (ang. jamboree) są tradycyjnymi spotkaniami harcerzy i skautów.

• 1991 – Zlot 80-lecia Harcerstwa Polskiego – Olsztyn k. Częstochowy
• 1997 – Międzynarodowy Zlot Harcerzy i Skautów z basenu Morza Bałtyckiego
• 1999 – Jubileuszowy Zlot Dziesięciolecia ZHR „Lednica 99”
• 2001 – Zlot 90-lecia Harcerstwa – Niedzica
• 2004 – III Narodowy Zlot Harcerzy i Zlot Bądź Gotów 2004 (zorganizowane z okazji 60 rocznicy powstania warszawskiego) – Warszawa
• 2009 – Zlot XX-lecia ZHR – Koronowo
• 2011 – Jubileuszowy Zlot Stulecia Harcerstwa „Kraków 2011”
• 2016 - Zlot ZHR na ŚDM - Kraków
• 2019 – Jubileuszowy Zlot Trzydziestolecia ZHR – Rybaki

Nagrody

W 2016 Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej otrzymał nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej^[6]. ZHR otrzymał tytuł „Organizacja Pozarządowa Roku” 2019 Forum Ekonomicznego^[7].

Zobacz też

• Harcerski system wychowawczy
• Historia harcerstwa, Średni ZHR
• Związek Harcerstwa Polskiego
• Związek Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju
• HSPS

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna