Zygmunt Syrokomski

Zygmunt Syrokomski
Ilustracja
hm. Zygmunt Syrokomski
Data i miejsce urodzenia23 lutego 1908
Warszawa
Data i miejsce śmierci10 maja 2010
Warszawa
Stopień instruktorskiharcmistrz
Organizacja harcerskaZwiązek Harcerstwa Polskiego
sekretarz Centralnej Komisji Rewizyjnej
Okres sprawowaniaod 1965
do prawd. 1977
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Armii Krajowej Krzyż Partyzancki Medal za Warszawę 1939–1945 Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
Grób Zygmunta Syrokomskiego i symboliczny grób Haliny Krüger-Syrokomskiej na cmentarzu Powązkowskim

Zygmunt Jerzy Syrokomski (ur. 23 lutego 1908 w Warszawie, zm. 10 maja 2010 w Warszawie) – wychowawca młodzieży, pedagog, instruktor harcerski, harcmistrz.

Życiorys

Jego ojcem był nestor polskiego lotnictwa pułkownik pilot Jerzy Syrokomla-Syrokomski.

Lata licealne

W latach 1919–1929 był uczniem Gimnazjum im. Króla Władysława IV w Warszawie. W wieku 12 lat został harcerzem w działającej tam 17 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej – był w niej zastępowym i przybocznym oraz zdobył pierwszy stopień instruktorski.

Praca zawodowa i służba harcerska przed wojną

Po maturze przez 3 lata pracował wśród dzieci i młodzieży zamieszkałej w barakach dla bezdomnych na Annopolu i Żoliborzu.

W 1932 rozpoczął studia pedagogiczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Pod koniec studiów, ukończonych w 1938, był asystentem profesora Bogdana Nawroczyńskiego i sekretarzem Komisji Egzaminów Państwowych na Nauczycieli Szkół Średnich. Z ramienia Wydziału Oświaty i Kultury Zarządu Miejskiego prowadził wykłady i ćwiczenia z psychologii na Uniwersytecie Powszechnym m. Warszawy (kursy dla pracującej młodzieży).

Jako student był drużynowym 49 WDH im. Gabriela Narutowicza w Szkole Powszechnej przy ul. Kruczej, a następnie kierownikiem Wydziału Ogólnego Komendy Chorągwi Warszawskiej ZHP, szefem kursów podharcmistrzowskich, wizytatorem obozów i kolonii letnich i zimowych chorągwi. W 1936 uzyskał stopień harcmistrza. W 1937 został instruktorem Głównej Kwatery Harcerzy. Z ramienia GK oraz działu zagranicznego Naczelnictwa ZHP zajmował się działalnością edukacyjną wśród polonijnego harcerstwa w Niemczech (w tym na Warmii, Mazurach i Śląsku Opolskim), we Francji, w Belgii i na Łotwie. Prowadził kursy instruktorskie, opiekował się młodzieżą szkół powszechnych i gimnazjów. Był redaktorem dodatku zagranicznego tygodnika dla młodzieży harcerskiej pt. Na tropie Harcerstwa Polskiego Zagranicą. W ostatnim roku przed wojną przerzucany był do Niemiec nielegalnie, przez zieloną granicę, ponieważ ambasada niemiecka nie chciała wydać mu wizy.

W 1933 ożenił się ze Stefanią Wodzinowską.

W 1939 rozpoczął pracę w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Okupacja

We wrześniu 1939 walczył w Ochotniczych Robotniczych Batalionach Obrony Warszawy. Za działalność harcerską w Niemczech już od początku okupacji (październik 1939) poszukiwany przez gestapo, ukrywał się w różnych częściach kraju. W 1940 został zastępcą komendanta części lewobrzeżnej Chorągwi Mazowieckiej Szarych Szeregów (kryptonim „Puszcza”). Zagrożony aresztowaniem przeniósł się w październiku 1942 do Krakowa. Był łącznikiem Szarych Szeregów między Warszawą a Krakowem, wykładał na kursach Armii Krajowej.

Okres powojenny

Po wojnie ponownie zatrudniony w Ministerstwie Oświaty, skąd skierowano go do pracy etatowej w Naczelnictwie ZHP. Pełnił tam funkcje: Szefa Działu Skarbowego, prezesa Centrali Dostaw Harcerskich, komisarza Odbudowy Domu Harcerstwa oraz współorganizatora Centralnej Akcji Szkoleniowej (w Osowcu pod Warszawą).

Poza harcerstwem pełnił też funkcje prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaktorowie oraz pracował w turystyce, najpierw w Biurze Obsługi Turystycznej „Orbis” a następnie w Spółdzielni Turystyczno-Wypoczynkowej „Gromada”, gdzie organizował wycieczki zagraniczne.

Brał udział w Krajowej Naradzie Działaczy Harcerskich w Łodzi w 1956[1], uznanej za zjazd reaktywujący ZHP po okresie stalinizmu. Następnie pracował w Komendzie Chorągwi Warszawskiej, gdzie organizował akcję letnią i zimową, m.in. był komendantem zgrupowań obozów drużynowych w Karwicy i Barlinku. Od 1965 przez 3 kadencje był sekretarzem Centralnej Komisji Rewizyjnej ZHP. Zasiadał w Komisji Historycznej ZHP w Komisji Opiniującej przyznawanie Krzyża za Zasługi dla ZHP z Rozetą z Mieczami za udział w II wojnie światowej. Był członkiem Kręgu Seniorów Hufca Mokotów, a w 1974–1976 – kierownikiem planowania i dokumentacji Harcerskich Festiwali Kultury Młodzieży Szkolnej w Kielcach.

Działalność poza harcerstwem

Działał też w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, gdzie prowadził teatr amatorski na Rakowcu. Był przewodniczącym oraz sekretarzem Zespołu Środowisk Żołnierzy Września. Pisał artykuły w czasopismach kombatanckich i harcerskich.

Wieloletni członek, w latach 1977–1990 prezes, a w 1990–2010 honorowy prezes Zarządu Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV.

W 1996 ożenił się z Jadwigą Skibicką.

Syrokomski pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 32 wprzód, rząd I, grób 36–37).

Odznaczenia

Odznaczony Krzyżem Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem za Warszawę i Złotym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP” z Mieczami.

Przypisy

  1. Roman Myranyi, Jacek Węgrzynowicz. Krajowa Narada Działaczy Harcerskich w Łodzi (część II). „Rocznik Historii Harcerstwa”. 5, s. 19–31, 2009. Warszawa: Ogólnopolski Klub Autorów i Dokumentalistów Historii Harcerstwa „Gniezno 2000”. ISSN 1895-1201. 

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Armii Krajowej BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
POL Krzyż Partyzancki BAR.svg
Baretka: Krzyż Partyzancki
Syrokomscy rodzinny grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Zygmunt Syrokomskiego i symboliczny grób Haliny Krüger-Syrokomskiej na cmentarzu powązkowskim
POL Za Warszawę 1939-1945 BAR.svg
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
Zygmunt Syrokomski 2008.jpg
Autor: Wiesiek Drzewiecki, Licencja: CC BY 3.0
hm. Zygmunt Syrokomski