Zygmunt Zeydler-Zborowski

Zygmunt Zeydler-Zborowski
Emil Zorr
Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1911
Kielce

Data i miejsce śmierci

9 listopada 2000
Warszawa

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

literatura

Zygmunt Zeydler-Zborowski, ps. Emil Zoor (ur. 8 lutego 1911 w Kielcach, zm. 9 listopada 2000 w Warszawie) – polski autor powieści kryminalnych i opowiadań kryminalnych, twórca postaci Stefana Downara.

Zarys biografii

Grób Zygmunta Zeydler-Zborowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Absolwent studiów polonistycznych na Uniwersytecie Warszawskim, ukończonych tuż przed wybuchem II wojny światowej. Uczył się także śpiewu, co umożliwiło mu zarobkowanie w kawiarniach podczas okupacji. Po wojnie zatrudniony jako urzędnik w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Zagranicznego. Pierwsze powieści sensacyjne publikował w odcinkach na łamach prasy codziennej. W latach 1949-1951 przebywał we Włoszech; później (1952-1955) kierował referatem prasowym PAN. Następnie pracował jako redaktor w Telewizji Polskiej (1956-1962), gdzie wraz z reżyserem Józefem Słotwińskim był jednym z współtwórców Teatru Sensacji "Kobra", a jego karykaturę wykorzystano w stałej animowanej czołówce z wężem[1].

Po powrocie z podróży po Ameryce Południowej działał w Polskiej Agencji Reklamowej; od 1963 poświęcił się wyłącznie działalności literackiej. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 294-5-22)[2].

Twórczość

Powieści kryminalne

  • Targ w Benevento – opowiadania włoskie (1955)
  • Spacer po suficie (1957)
  • Czarny mercedes (1958)
  • Akcja Rudolf (1963)
  • Gość z Londynu (1968) [ekranizacja – spektakl Teatr Sensacji pt. Śmierć w samochodzie z roku 1974 w reżyserii Marka T. Nowakowskiego]
  • Komisarz Bonetti szuka Magdaleny (1968) [jako Tomasz Helner]
  • Zbrodnia na Cyrhli Toporowej (1970)
  • Czerwona nitka (1971)
  • Nawet umarli kłamią (1971)
  • Pieczeń sarnia (1973)
  • Brat Mikołaja (1974)
  • Alicja nr 3 (1975)
  • Koty Leokadii Kościelnej (1975)
  • W kręgu podejrzenia (1975)
  • Inspektor ze Scotland Yardu (1976)
  • Krzyżówka z "Przekroju" (1976)
  • Bardzo dobry fachowiec (1977) [ekranizacja jako odc. 21 pt. "Przerwany urlop" serialu 07 zgłoś się z 1987]
  • Almiritis piją słoną wodę (1978)
  • Pasta do zębów (1979)
  • Człowiek o cętkowanej twarzy (1980)
  • Sekret Julii (1981)
  • Major Downar przechodzi na emeryturę (1984)
  • Jałowce jak cyprysy (1986)
  • Wernisaż (2009)
  • Goryl z Wołomina (2012)
  • Kabała (2012)
  • Proszę nikogo nie winić (2013)

Powieści kryminalne pisane pod pseudonimem Emil Zorr

  • Pantofel Mahometa (1947) [wydane również pod tytułem Talizman Wschodu]
  • Piąta runda (1947)
  • Klub Ekscentrycznych Panien (1948)
  • Pan z wielką głową (1948)
  • Sukces doktora Gordona (1948)
  • To tylko kobieta (1948)
  • Żart Samuela Thorntona (1948)

Opowiadania oraz powieści kryminalne wydawane w odcinkach w gazetach

  • Szlafrok barona Boysta (1958)
  • Siedem kanarków Maurycego (1959)
  • Zaczęło się w sobotę (1960)
  • Tajemniczy pamiętnik (1961)
  • Gdzie jest Joachim Finke? (1962)
  • Tajemniczy turysta (1962)
  • Dr Orłowski prowadzi śledztwo (1963)
  • Detektyw z Mediolanu (1964)
  • Spotkanie w Montevideo (1964)
  • Szantaż (1964)
  • Zabrakło partnera do brydża (1966) [wydane również pod tytułem Zabra­kło czwartego do brydża (1966) oraz jako Polowanie na jastrzębia (1971)]
  • Laska dyrektora Osieckiego (1967)
  • Nieudany urlop majora Downara (1968)
  • Śpiewający żółw (1968)
  • Testament (1974)
  • Czwarty klucz (1981)
  • Terror pod Kordylierami (1985)
  • Zakatarzony Masażysta (1985)
  • Za dużo kobiet (1986)

Opowiadania kryminalne wydawane w serii "Ewa wzywa 07"

  • Złoty centaur (1969)
  • Prawda rodzi nienawiść (1971)
  • Czwartek, godzina 22 (1972)
  • Dziewczyna w męskiej koszulce (1973)
  • Dżem z czarnych porzeczek (1974)
  • Kukułka bez zegara (1975)
  • Dwie lewe nogi (1976)
  • Kardynalny błąd (1976)
  • Eliza nie zgadza się na rozwód (1977)
  • Major Downar zastawia pułapkę (1978)
  • Śmierć grabarza (1980)

Zobacz też

Przypisy

  1. Co potwierdziła Zofia Bimali Horska-Zborowska: „Kobra w okularach rozwijająca swoje sploty przed telewidzami w każdy czwartek, była karykaturą mojego męża” (Nota w Spacer po suficie, wyd. LTW, Łomianki 2013, s. 164.)
  2. Cmentarz Stare Powązki: Zofia Zeydler-Zborowska, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-06-26].

Bibliografia

  • Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-1970. Warszawa: Agencja Autorska, 1972

Media użyte na tej stronie

Zygmunt Zeydler-Zborowski grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY 4.0
Zygmunt Zeydler-Zborowski (1911-2000), pisarz, autor literatury kryminalnej. Grób na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.