AGAD Budowa obozu niemieckiej Centrali Przesiedleńczej w Potulicach 1

Fotografie dokumentujące budowę obozu niemieckiej Centrali Przesiedleńczej w Potu-licach dla rodzin polskich wysiedlonych z Pomorza.
Komentarz:
Obóz w Potulicach został założony 1 II 1941r. jako obóz zbiorczy dla polskich rodzin wysiedlanych z Pomorza, a następnie kierowanych na teren Generalnego Gubernatorstwa. Mieścił się w budynkach miejscowego folwarku. Od jesieni 1941 do początku 1942 był podporządkowany obozowi w Stutthofie. Zaczął wtedy pełnić funkcję „wychowawczego” obozu pracy. W tym też czasie rozpoczęto jego rozbudowę trwająca do końca 1944r. Od stycznia 1942 obóz w Potulicach został organizacyjnie usamodzielniony. Od 1 września 1942 podporządkowano mu obozy Centrali Przesiedleńczej w Smukale i Toruniu. Do obozu w Potulicach były wysiedlane przede wszystkim rodziny polskie, których gospodarstwa, w ramach niemieckich planów germanizacji Pomorza, zostały przekazane osadnikom niemieckim. Więźniowie obozu byli kierowani początkowo do prac w gospodarstwach rolnych i dużych zakładów przemysłowych na terenie okręgu Gdańsk- Prusy Zachodnie. Wraz z rozbudową obozu na jego terenie powstawały także filie przedsiębiorstw przemysłowych. Na terenie obozu funkcjonował także wydzielony obóz dla dzieci ze wschodu (Ostjugendbewahrlager). W przeddzień wyzwolenia w dniu 21 I 1945 w obozowej ewidencji było 11188 osób. Na te-renie obozu przebywało 5339 osób, w tym 660 dzieci i 189 chorych. Poza obozem w koman-dach na terenie przedsiębiorstw Gdańska, Gdyni, Elbląga, Bydgoszczy i Piły było 4552 osoby a w gospodarstwach rolnych 1327 osób. Przyjmuje się, że ogółem w obozie było około 25 tys. osób. W ewidencji zgonów odnotowano 1297 osób, w tym 767 dzieci.
Fotografie są kopią zdjęć uratowanych przez Kazimierza Koperskiego, więźnia obo-zów Stutthof i Lebrechtdorf (Potulice), przed spaleniem w czasie niszczenia dokumentów obozowych przez ewakuujące się władze hitlerowskie w dniu 21 I 1945.
Opis zewnętrzny: kopie fotografii czarno-białe, 10x 14 cm
Miejsce przechowywania: APB, Akta Obozu Centrali Przesiedleńczej w Potulicach sygn. 98
Autor komentarza: Stanisław Błażejewski