Lob pechat sigizmund 1529

Autor:

NieznanyUnknown author

Credit:

Niniejszy plik został udostępniony w Wikimedia Commons przez Archiwum Główne Akt Dawnych w ramach współpracy ze Stowarzyszeniem „Archivum Patriae” i Stowarzyszeniem Wikimedia Polska.

Krótki link:

https://www.plwiki.pl/b/10cde

źródło:

Wikimedia Commons

Wymiary:

738 x 726 Pixel (148179 Bytes)

Opis:

Pieczęć większa litewska Zygmunta I, króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego. Odcisk w wosku czerwonym (średnica 67 mm) w masywnej misce z wosku naturalnego, na sznurze czerwonym. Pieczęć przy dokumencie Zygmunta I zatwierdzającym prawa i przywileje Wielkiego Księstwa Litewskiego (Wilno, 18 października 1529). Pieczęć większa litewska Zygmunta I była używana w latach 1506-1544 (tj. do przekazania władzy w Wielkim Księstwie Litewskim Zygmuntowi Augustowi).

Po śmierci Aleksandra Jagiellończyka jego brat Zygmunt I, jeszcze przed koronacją na króla polskiego, został wybrany 20 X 1506 r. wielkim księciem Litwy. Kazał wówczas sporządzić dwie pieczęcie litewskie, większą i mniejszą. Pieczęć większa litewska, na której – analogicznie do pieczęci wielkich koronnych – występował wieniec herbów ziemskich, powtarzała schemat sfragistyczny ukształtowany w czasach Aleksandra. Ten rodzaj pieczęci był przeznaczony do uwierzytelniania dokumentów królewskich wystawianych w sprawach dotyczących Wielkiego Księstwa Litewskiego. Typariuszem służących do wykonywania odcisków pieczęci zarządzał kanclerz wielki litewski. W okresie używania tej pieczęci przez Zygmunta I urząd kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego pełnili: Mikołaj Radziwiłł, Mikołaj Mikołajowicz Radziwiłł oraz Olbracht Marcinowicz Gasztołd. Chociaż osobne sigilla dla Wielkiego Księstwa Litewskiego z Pogonią mieli już Kazimierz Jagiellończyk i Aleksander to jednak dopiero Zygmunt I wprowadził odrębną pieczęć większą litewską z wyobrażeniem Pogoni w otoku pięciu herbów, z których dwa były królewskie rodowe i trzy ziemskie.

Pieczęć większa litewska przedstawia w środku pola okrąg, w którym umieszczono tarczę z herbem Pogoń, a ponad tarczą banderolę z literami S M D L [Sigismundus Magnus Dux Lithuaniae (Zygmunt Wielki Książę Litwy)]. Wokół tarczy rozmieszczono pięć herbów, dwa rodowe i trzy ziemskie. Do herbów odnoszą się napisy na wstęgach oplatających tarcze: PATERNUM pod Orłem i MATERNUM pod herbem austriackim. W dalszej kolejności umieszczono tarczę z wyobrażeniem Anioła i podpis KIOVIENS, po przeciwnej stronie Krzyż równoramienny i napis VIOLINSE, a u dołu wspiętego Niedźwiedzia w obroży na szyi z napisem SMOLNE. Napisy objaśniające herby uzupełniają tytulaturę litewską Zygmunta I w legendzie tej pieczęci, która została wykonana kapitałą protorenesansową w brzmieniu: SIGISMUNDUS DEI GRATIA MAGNUS DVX LITHWANIE RVSSIE SAMOGITHIE ET C(ETERA) (Zygmunt z Bożej łaski wielki książę Litwy, Rusi, Żmudzi itd.).

Licencja:

CC0

Warunki licencji:

Creative Commons Zero, Public Domain Dedication